برخی از صاحبان حیوانات خانگی ادعا میکنند که حیوانات با دقت بالا میدانند که چه زمانی باید برای شام یا پیادهروی بروند یا وقت آن است که یکی از اعضای خانواده به خانه بازگردد. این موضوع مرتبط با درک زمان توسط سگها است و اینکه آیا آنها فقط این قضیه را حدس میزنند، یا واقعاً قدرت درک و پیگیری زمان را دارند؟
دکتر کلوی وین، روانشناس شناختی رفتار سگها در دانشگاه ایالتی آریزونا، اظهار میکند که او مطمئن نیست کسی بهطور دقیق درباره درک زمان توسط سگها تحقیق کرده باشد اما بهنظر میرسد که سگها حس کلی از زمان روز را درک میکنند، اگرچه تحقیقات بیشتری برای بررسی این موضوع نیاز است.
مطالعات و تحقیقاتی که توسط ویلیام روبرتس روانشناس دانشگاه انتاریو غربی انجام شده، نشان میدهد که شواهد قابل توجهی برای درک زمان توسط بسیاری از حیوانات وجود دارد. او مینویسد که حیوانات قادرند یاد بگیرند که در زمان خاصی برای تغذیه به مکان مشخصی بروند و همچنین قادر به یادگیری فواصل زمانی کوتاهی درباره محرکهای خارجی هستند.
به عنوان مثال: پرندگان اویستر کچر، که از ماهیهای نرم و سختپوستان تغذیه میکنند، فقط در بازه زمانی کوتاهی در هر روز (زمان جزر دریا در منطقهای خاص)، غذا میخورند. مشاهدات نشان داده است که آنها در زمان مناسب هر روز، به منطقه تغذیه بازمیگردند. به علاوه، محققان دیگری متوجه شدند که کبوترها هر روز در زمان ناهار به بخشهای خاصی از یک دانشگاه میروند تا از باقیماندههای غذای دانشجویان تغذیه کنند.
در تحقیقاتی که پتام دی گزارش کرده بود، گربهها آموزش دیده بودند که بر اساس زمانی که در قفس نگهداری میشوند، مقدار مشخصی از غذا را مصرف کنند. آنها توانستند تفاوت بین فواصل زمانی بین ۵، ۸، ۱۰ و ۲۰ ثانیه را شناسایی کنند. این نشان میدهد که گربهها "یک ساعت فیزیولوژیکی داخلی" دارند که مسئول بررسی زمان وقوع حوادث است.
در تحقیقات دیگر، سگها بهمدت نیم ساعت یا دو ساعت تنها در خانه باقی میمانند. محققان نشان دادند که سگهایی که نیم ساعت تنها میمانند، کمتر از آنهایی که دو ساعت تنها میمانند، به صاحبانشان علاقه نشان میدهند. (از طریق تکان دادن دم یا رفتارهای جلب توجه یا افزایش انرژی عمومی). این نشان میدهد که آنها درکی کلی از مدت زمانیکه صاحبانشان در دسترس نیستند، دارند.
چگونه سگها زمان را دنبال و درک میکنند؟
دانشمندان فرضیههایی برای توجیه پیگیری زمان توسط حیوانات از جمله سگها، مطرح کردهاند. آنها معتقدند که حیوانات دارای ساعت فیزیولوژیکی داخلی هستند که به آن ریتم شبانهروز میگویند. این ساعت فیزیولوژیکی، حدوداً ۲۴ ساعت است و باتوجه به نشانههای محیطی مانند: نور و تاریکی، حیوانات میتوانند زمان را بهطور نسبی درک کنند. بهاینترتیب، آنها قادرند فعالیتهای مرتبط با زمانی مشخص مانند: خوردن غذا در زمان مناسب یا انتظار صاحب خانه در زمان غیبت، را انجام دهند. با این حال، برای درک دقیق مکانیسمهای درک و پیگیری زمان توسط حیوانات، نیاز به تحقیقات بیشتری است.
سگها ممکن است بهجای دانستن دقیق زمان وعدههای غذایی و یا استفاده از تیکتیک ساعت، با استفاده از ریتم شبانهروز، درکی نسبی از زمان داشته باشند. آنها میتوانند باتوجه به تغییرات نور و تاریکی در محیط، زمان را درک نمایند. این درک زمان، به آنها کمک میکند تا در زمان مناسب و برای فعالیتهای مشخصی مانند خوردن شام، واکنش نشان دهند.
حیوانات از جمله سگها، میتوانند با استفاده از نشانگرهای محیطی و نشانههای اجتماعی، زمان را درک کنند. آنها میتوانند به موقعیت خورشید در آسمان و نشانههای اجتماعی توجه کنند و زمان را بهصورت تقریبی درک کنند. علاوه بر این، سگها میتوانند رفتار صاحبشان و تغییرات در رفتار دیگران را مشاهده کرده و از آنها در درک زمان استفاده کنند. در کل، حیوانات با استفاده از نشانگرها، نشانهها و تجربههای قبلی، درکی نسبی از زمان پیدا میکنند و این به آنها کمک میکند تا فعالیتهایشان را در زمان مناسب هماهنگ کنند.
در کتاب "سگ بودن" الکساندرا هورویتز، ایده جالبی مطرح میشود که سگها ممکن است توانایی بو کشیدن زمان را داشته باشند. بو برای سگها حسی بسیار مهم است و آنها میتوانند برخی تغییرات شیمیایی در بوها را درک کنند. بنابراین، هورویتز این ایده را مطرح میکند که سگها ممکن است بتوانند تغییرات شیمیایی در بوها را در محیط اطرافشان درک کنند و باتوجه به این تغییرات، بهطور نسبی زمان را بو کشیده و رویدادهای مهمی را پیشبینی کنند.
این ایده هنوز نیاز به تحقیقات بیشتر دارد اما میتواند رویکرد جالبی در درک قدرت حسی سگها به زمان باشد. حس بویایی قوی سگها، به آنها امکان میدهد از تغییرات بویایی در محیط استفاده کنند و از طریق آنها میتوانند به پیگیری زمان بپردازند. سگها میتوانند بوهای مختلفی که در خانه یا محیط اطرافشان حضور دارند، تشخیص دهند و درک کنند که چه اتفاقی در گذشته رخ داده است.
همچنین، تغییرات در بوی اطرافشان، میتواند نشان دهنده رخدادهای آینده نزدیک یا حتی محتمل باشد. این قابلیت به آنها کمک میکند تا باتوجه به تغییرات بویایی، به موقعیتهای مهم و رویدادهای آینده پی ببرند و عکسالعمل مناسبی نشان دهند اما نیاز به تحقیقات بیشتر و مطالعات دقیقتری وجود دارد تا این مسئله بهطور کامل درک شود.
سگها میتوانند با استفاده از حس بویایی قوی، زمان را تشخیص دهند. آنها ممکن است از بوهای موجود در محیط و بوی صاحبشان استفاده کنند تا زمان وعده غذایی بعدی یا ساعت ورود به خانه را پیشبینی کنند. همچنین، با تشخیص بوی موجود در ظرف غذا یا ماندگاری بوی صاحب در نزدیکی درب ورودی، میتوانند زمان را تشخیص دهند و رفتار مناسبی را در پاسخ به آن نشان دهند.
درک زمان در طول مدتهای طولانیتر برای سگها و سایر حیوانات ممکن است دشوارتر باشد. اگرچه آنها ممکن است از سیستم فیزیولوژیکی روزانهشان برای تشخیص زمان در طول یک روز استفاده کنند اما درک زمانهای طولانیتر برای آنها مشکلتر است. برخلاف انسانها که از تاریخ و تقویم برای نگهداری رویدادهای مهم استفاده میکنند، مشخص نیست چگونه حیوانات بدون استفاده از تکنولوژیهای زماننگاری مدرن ما، میتوانند این کار را انجام دهند. این موضوع برای محققان هنوز جای بحث و بررسی دارد و بهطور کامل مشخص نیست که چگونه حیوانات زمان را درک میکنند.
سگها و سایر حیوانات، عموماً نمیتوانند رویدادهای خاص مانند: روز تولد یا جشنواره را بهخاطر بسپارند. آنها بر اساس الگوها، روزمرگیها و تغییرات محیطی زمان را درک میکنند. این مسئله بیشتر به توانایی شناختی و زبانی انسانها بستگی دارد.