گوش سگ‌ها با اندازه و شکل‌های مختلفی ظاهر می‌شود و تفاوت‌های آناتومیکی با گوش انسان دارد. مجرای گوش سگ‌ها بلند است و اجزای عمودی و افقی دارد که شکلی شبیه به J یا L را ایجاد می‌کند. این شکل باعث می‌شود مواد خارجی به‌راحتی در گوش سگ گیر کنند و بیشترین علت عفونت گوش در سگ‌ها محسوب می‌شود.
عفونت گوش در سگ‌ها بسیار رایج است و در سال ۲۰۱۸، بیمه حیوانات خانگی آن را در جایگاه سوم از بین پنج بیماری شایع سگ‌ها قرار داده است.
۳ نوع از عفونت های گوش سگ:
عفونت گوش در سگ‌ها بستگی به محل درگیری دارد و به سه نوع زیر تقسیم می‌شود:
• عفونت گوش خارجی:
در این نوع عفونت، مجرای گوش خارجی درگیر است و التهاب یا عفونت در این قسمت رخ می‌دهد. این نوع عفونت بیشترین میزان شیوع را دارد زیرا مجرای گوش خارجی بیشتر در تماس با عوامل خارجی قرار دارد.
• عفونت گوش میانی:
در این نوع عفونت، گوش میانی درگیر است. گوش میانی شامل مجرایی است که بین مجرای گوش خارجی و گوش داخلی قرار دارد. عفونت گوش میانی ممکن است نتیجه‌ی گسترش عفونت از گوش خارجی یا به دلیل عوامل دیگری مانند: آلرژی یا تغییرات ساختاری در گوش باشد.
• عفونت گوش داخلی:
در این نوع عفونت، گوش داخلی درگیر است. گوش داخلی شامل بخش‌هایی است که در عمق گوش قرار دارند و در شنوایی و تعادل نقش دارند. عفونت گوش داخلی معمولاً ناشی از گسترش عفونت از گوش میانی یا عوامل دیگری مانند: آلرژی یا تروما است.
عفونت گوش می‌تواند حاد (با شدت زیاد) و یا مزمن (با شدت کمتر و مداوم) باشد. برای تشخیص نوع عفونت و درمان مناسب، بهتر است به دامپزشک مراجعه کنید.
علائم عفونت گوش سگ:
در شرایط طبیعی، مقادیر کمی از باکتری‌ها و مخمرها در مجرای گوش خارجی سگ وجود دارند که امری طبیعی است. این میکروب‌ها به‌عنوان بخشی از محیط زیست طبیعی گوش، نقش مهمی در حفظ تعادل و سلامت آن ایفا می‌کنند.
با این حال، زمانی‌که تعداد این باکتری‌ها و مخمرها افزایش می‌یابد، ممکن است منجر به عفونت گوش شود. عواملی مانند: رطوبت بیش‌از‌حد، آلرژی‌ها، تراکم مو، تماس با آب، آلودگی محیطی و سایر عوامل، می‌توانند باعث ایجاد شرایط مناسب برای رشد و گسترش این میکروب‌ها شوند.
علائم شایع عفونت گوش در سگ عبارتند از:
• قرمزی
• بو
• خارش/خاراندن
• درد
• تکان دادن سر
• پایین نگه داشتن سر
• تخلیه یا خروج عفونت
عفونت گوش در سگ‌ها، گاهی اوقات می‌تواند منجر به کاهش شنوایی و عدم تعادل شود زیرا گوش میانی و گوش داخلی که در عملکرد شنوایی و تعادل نقش دارند، درگیر عفونت شده‌اند. در صورتی‌که این عفونت‌ها شدید و مزمن باشند، ممکن است تأثیر بیشتری بر روی شنوایی و تعادل سگ داشته باشند.
عوامل ایجاد عفونت گوش در سگ ها و توله سگ ها:
عفونت گوش در سگ‌ها و توله‌سگ‌ها، می‌تواند به دلایل مختلفی رخ دهد. علت اصلی آن معمولاً ناتوانی لایه طبیعی محافظ گوش سگ است که به التهاب و عفونت می‌انجامد. در محیط گوش، اگر رطوبت یا التهاب رخ دهد، باکتری‌ها و مخمرها به‌سرعت رشد می‌کنند و افزایش رشد آن‌ها، منجر به ایجاد عفونت می‌شود.
در ادامه، برخی از عوامل مهم ایجاد عفونت گوش سگ، ذکر شده است:
• اجسام خارجی (چمن, مو) که داخل گوش می شوند.
• کنه‌های گوش
• رطوبت بیش‌از‌حد ناشی از استحمام یا شنا
• حساسیت غذایی
• حساسیت محیطی
• بیماری‌های مربوط به غدد درون‌ریز مانند کم کاری تیروئید
• بیماری‌های خود‌ایمنی مانند: Pemphigus, Lupus و Vasculitis
• پولیپ (رشد زوائد گوشتی داخل مجرای گوش)
• انواع خاص سرطان
• ضربه به گوش
همه این مشکلات می‌توانند مجرای گوش را مستعد عفونت باکتریایی یا مخمری کنند. علاوه‌بر‌این، وجود درد شدید و خارش در سگ، می‌تواند به مشکلات دیگری نیز مانند: مشکلات شنوایی یا هماتوم منجر شود.
وقتی سگ درد دارد و خود را خارانده و بیش‌از‌حد تکان می‌دهد، هماتوم به‌وقوع می‌پیوندد. این مشکل به خصوص در لاله گوش یا قسمت نرم گوش مشاهده می‌شود. در این حالت، رگ‌های خونی در آن قسمت پاره می‌شوند و خون نشت می‌کند که باعث تورم و درد می‌شود.
آیا عفونت گوش مسری است؟
عفونت گوش در سگ ها بستگی به عوامل تولید کننده بیماری دارد و اغلب مسری نیست اما در صورتی‌که عفونت گوش ناشی از کنه باشد، این انگل‌ها بسیار مسری می‌باشند.
باتوجه به شیوع کنه گوش، تمام حیوانات خانگی در منزل باید هم‌زمان درمان شوند. کنه گوش نسبتاً در توله سگ‌ها و بچه گربه‌ها شایع است و ممکن است در ابتدا پس از ورود حیوان خانگی جدید به خانه، توجه را جلب نکند اما در مدت کوتاهی پس از ورود حیوان خانگی جدید، سایر حیوانات خانگی دیگر نیز شروع به خاراندن خودشان می‌کنند.
همچنین، بسیار نادر است که عفونتی مسری ناشی از استافیلوکوک اورئوس مقاوم به آنتی‌بیوتیک از عفونت گوش کشت شود. بهتر است هنگام تماس دست با گوش عفونی، دست را به‌خوبی با آب و صابون بشویید و همچنین از لیس زدن محل عفونت توسط حیوانات خانگی جلوگیری کنید. همچنین، پس از تمیز کردن و استفاده از دارو یا پماد در گوش، دست را مجدداً بشویید.
آیا عفونت گوش سگ بدون درمان برطرف می شود؟
عفونت‌های گوش سگ‌ها به‌طور عمومی بدون درمان بهبود نمی‌یابند و نیاز به مراجعه به دامپزشک دارند. همه انواع التهاب‌های گوش برای ارزیابی عفونت و بررسی پرده گوش به دامپزشک نیازمندند. اگر پرده گوش پاره شده باشد، برخی از ضدعفونی کننده‌ها و داروها ممکن است به گوش میانی آسیب برسانند. بهترین راه‌حل برای تشخیص و درمان صحیح عفونت گوش سگ، مشاوره و راهنمایی دامپزشک متخصص است.
آیا می توانید عفونت گوش سگ را در خانه درمان کنید؟
برای درمان عفونت گوش در سگ و بهبودی کانال گوش، نیاز به دارو و درمان توسط دامپزشک می‌باشد. بعد از این‌که دامپزشک حیوان خانگی شما را معاینه کرد، تشخیص می‌دهد که آیا درمان خانگی برای او مناسب است یا خیر؟ اگر عفونت و باقی‌مانده‌ها کم و پرده گوش سالم باشد، ممکن است درمان خانگی انجام شود اما در صورتی‌که میزان عفونت و آسیب زیاد باشد، دامپزشک باید در حالی‌که حیوان تحت تأثیر آرام‌بخش است، تمیزکاری عمیق و درمان مناسب را انجام دهد. در هر صورت، تشخیص و درمان صحیح عفونت گوش سگ، باید توسط دامپزشک متخصص انجام شود.
چگونه عفونت گوش سگ را به درستی درمان کنیم؟
برای انتخاب روش درمانی مناسب برای عفونت گوش سگ، دامپزشک نیاز به نمونه‌برداری از عفونت گوش یا اسکن گوش سگ دارد. از طریق انجام آزمایشات مختلف، دامپزشک می‌تواند به‌دقت ترکیب علل عفونت را شناسایی کند و روش درمانی مناسب را تعیین کند.
بعضی از آزمایشات در تشخیص عفونت گوش سگ عبارتند از:
1. سیتولوژی:
در این آزمایش، از رنگ‌های خاصی برای رنگ‌کردن باقی‌مانده‌های عفونت استفاده می‌شود. با مشاهده این باقی‌مانده‌ها در زیر میکروسکوپ، می‌توان علل عفونت را شناسایی کرد.
2. ظرف کشت:
این روش برای رشد و شناسایی باکتری‌های خاصی که عامل عفونت هستند، استفاده می‌شود. همچنین، می‌توان با این روش، حساسیت باکتری‌ها به آنتی‌بیوتیک‌ها را بررسی کرد.
3. آزمایش خون:
این آزمایش می‌تواند برای ارزیابی بیماری‌های غدد درون‌ریز، به‌عنوان روش اساسی استفاده شود.
4. سی‌تی اسکن، MRI و اشعه ایکس جمجمه:
این روش‌ها برای ارزیابی میزان آسیب و شدت بیماری‌های گوش داخلی استفاده می‌شوند.
باتوجه به جزئیات عفونت گوش سگ شما که از طریق آزمایشات مشخص شده، دامپزشک می‌تواند درمان موضعی، داروهای خوراکی یا در برخی مواقع، جراحی را به شما توصیه کند.
درمان موضعی:
درمان موضعی عفونت گوش سگ شامل استفاده از: پاک‌کننده، پماد یا قطره گوش می‌شود. داروهای موضعی باید به داخل کانال گوش فرو روند و معمولاً برای مدت طولانی در کانال گوش باقی می‌مانند تا دارو به‌آرامی آزاد شود. روغن گوش (Oti-Pack) که بر پایه لانولین است، می‌تواند برای این منظور استفاده شود. قبل از استفاده از هر گونه داروی موضعی، باید دستورات دامپزشک را رعایت کرده و به راهنمایی‌های مربوط به نوع و تعداد داروهای ضروری توجه کنید. اگر علائم تغییر یابند یا تشدید شوند، باید به دامپزشک اطلاع دهید.
درمان خوراکی:
گاهی اوقات برای عفونت شدید گوش سگ، داروهای خوراکی مانند: آنتی‌بیوتیک‌ها، ضدقارچ‌ها یا داروهای استروئیدی تجویز می‌شوند. آنتی‌بیوتیک‌ها برای کنترل عفونت باکتریایی، ضدقارچ‌ها برای درمان عفونت‌های قارچی و داروهای استروئیدی برای کاهش التهاب و تسکین علائم استفاده می‌شوند اما تجویز داروهای خوراکی بستگی به شدت عفونت و تشخیص دامپزشک دارد. بهتر است همواره دستورات و نکات دامپزشک را رعایت کنید.
درمان جراحی:
در برخی سگ‌هایی که به عفونت گوش شدید و مزمن مبتلا شده‌اند، درمان دارویی ممکن است نتیجه مطلوبی به‌همراه نیاورد. در این شرایط، ممکن است نیاز به جراحی باشد. هدف از جراحی در این عفونت‌ها، باز کردن مجرای گوش و تمیز کردن آن است. در برخی مواقع، برای بهبود عفونت، قسمتی از بافت‌های آسیب دیده نیز باید برداشته شود. نوع جراحی و نیاز به آن، بستگی به شدت عفونت و شرایط سگ مبتلا دارد. تصمیم نهایی درباره جراحی براساس تشخیص و وضعیت خاص سگ، توسط دامپزشک اتخاذ می‌شود.
اگر سگ شما دچار عفونت های مزمن گوش باشد چه می کنید؟
عفونت مزمن گوش در سگ‌ها، می‌تواند مشکلی آزاردهنده برای صاحب حیوان و دامپزشک باشد. برخی نژادهای سگ شناخته شده‌اند که به‌طور معمول دچار عفونت‌های گوش مکرر می‌شوند. این امر به دلیل مسائل ژنتیکی، ساختار و شکل گوش‌ها و تکثیر بیش‌از‌حد بافت گوش رخ می‌دهد که درمان را دشوارتر می‌کند.
برخی از نژادهایی مانند: کوکر اسپانیل و اسپرینگر اسپانیل، به دلیل گوش‌های نرم و بلند و تعداد زیاد غدد سرمونی (غدد تولیدکننده موم گوش)، به عفونت‌های مزمن گوش مبتلا می‌شوند. نژاد شارپیس دارای مجرای گوش کوچکی است که باعث گیر کردن مواد خارجی و باقی‌مانده‌ها در آن می‌شود. گلدن رتریور و لابرادور رتریور به دلیل آلرژی و حساسیت زمینه‌ای، عفونت‌های مزمن گوش را تجربه می‌کنند. همچنین نژاد پودل و شناوزر، به دلیل وجود موهای زائد در عمق کانال گوش، مستعد عفونت‌های مکرر گوش می‌باشند.
درمان عفونت‌های مزمن گوش، نیازمند همکاری نزدیک با دامپزشک است. دامپزشک برای انتخاب درمان مناسب و داروها، باید آزمایشاتی را انجام دهد. عفونت‌های مزمن ممکن است نیازمند مداومت درمانی به مدت 6 تا 8 هفته باشند.
بعد از درمان عفونت گوش، معاینه مجدد از طرف دامپزشک برای اطمینان از بهبود کامل و عدم بازگشت عفونت بسیار مهم است. اگر درمان را به‌طور زودرس متوقف کنیم یا مشکلات اساسی را برطرف نکنیم، احتمال بروز مجدد عفونت وجود دارد. همچنین، در صورت عدم کامل نمودن دوره درمان، عفونت ممکن است در برابر بسیاری از داروها مقاوم شود، به این معنی که درمان‌های قبلی بر روی عفونت جدید موثر نباشند.
جلوگیری از عفونت گوش در سگ و توله سگ:
اصلاح موها و تمیزکردن گوش‌ها، جزء مراقبت‌های مهم از سگ است. این کارها به جلوگیری از عفونت‌های گوش و بهبود بهداشت آن کمک می‌کنند. با اصلاح موهای پیرامون گوش و تمیزکردن منظم، موهایی که به داخل کانال گوش می‌روند بریده شده و از گرفتگی موها و تجمع آلودگی‌ها جلوگیری می‌شود. استفاده از محلول‌های تمیزکننده گوش با pH مناسب و عوامل خشک کننده نیز به بهداشت گوش کمک می‌کند. با انجام منظم این مراقبت‌ها، می‌توان از مشکلات گوشی مانند: عفونت و بوی نامطبوع جلوگیری کرد.
نکات کلیدی برای پاکسازی گوش سگ:
• در تمیزکردن گوش سگ، توصیه می‌شود از الکل یا پراکسید هیدروژن خودداری کنید زیرا این محصولات ممکن است به سلول‌های گوش آسیب برسانند.
• نباید گوش‌پاک‌کن را به‌طور عمیق در کانال گوش سگ فرو ببرید زیرا این اقدام ممکن است منجر به پارگی پرده گوش شود.
• می‌توانید از گلوله‌های پنبه یا دستمال مرطوب استفاده کنید تا ابتدا مجرا و لاله گوش را تمیز کنید.
با رعایت این نکات، می‌توانید گوش سگ را به‌طور ایمن و بهداشتی تمیز کنید.
روش تمیز کردن گوش سگ:
• طبق دستورالعمل مایع پاک کننده، عمل کنید.
• گوش را ببندید و پایه گوش را ماساژ دهید.
• با گلوله‌های پنبه‌ای، به‌آرامی گوش را تمیز کنید.
• هر نوع داروی تجویز شده را استفاده کنید.
