سگ ها برای شناخت محیط اطرافشان و همچنین برقراری ارتباط و تعامل با انسان‌ها و هم‌نوعان خویش، نیاز به چشمانی سالم دارند اما متأسفانه چشم های این حیوانات، مستعد ابتلا به بیماری های مختلفی هستند.
چشم‌ها، پنجره‌های روح هستند و برای حیوانات نیز از اهمیت بسیار بالایی برخوردارند. چشمان براق و درخشان، نشانه‌ای از سلامتی و نشاط سگ‌ها است. چشم‌ها ساختار پیچیده‌ای دارند و به عوامل مختلفی از جمله: عفونت‌ها، جراحت‌ها، بیماری‌های سیستمیک و عوامل ژنتیکی حساس هستند. شناخت علائم اولیه بیماری‌های چشمی و مراجعه به دامپزشک در اولین فرصت، می‌تواند از پیشرفت بیماری و بروز عوارض جدی در سگ‌ها جلوگیری کند.
در این مقاله از پت مال 24، قصد داریم به بررسی 10 بیماری رایج چشمی در سگ‌ها بپردازیم. از شما عزیزان دعوت می‌کنیم که در ادامه این مقاله ما را همراهی فرمایید:
1. چشم گیلاسی:
چشم گیلاسی، عارضه‌ای است که در برخی نژادهای سگ به‌ویژه نژادهایی با صورت‌های کوتاه‌تر مشاهده می‌شود. این عارضه به دلیل افتادگی غده اشکی سوم در گوشه داخلی چشم ایجاد شده و معمولاً به‌صورت برآمدگی صورتی رنگ قابل‌مشاهده است. درمان این بیماری معمولاً با جراحی ساده‌ای انجام می‌شود که در آن غده به موقعیت اولیه بازگردانده می‌شود. برداشتن این غده توصیه نمی‌شود زیرا می‌تواند منجر به خشکی چشم و عوارض بعدی شود.
2. زخم قرنیه:
زخم قرنیه، آسیب سطحی در قرنیه چشم سگ است که می‌تواند منجر به عوارض جدی و حتی ازدست‌دادن بینایی حیوان شود. قرنیه، لایه شفاف و محافظتی چشم است که در صورت آسیب‌دیدگی، ترمیم آن به‌کندی انجام می‌گردد. این موضوع به دلیل عدم وجود عروق خونی در قرنیه سگ است که فرآیند بهبود را کند می‌کند. زخم‌های قرنیه می‌توانند به دلایل مختلفی ازجمله: جراحت، عفونت، بیماری‌های ایمنی و خشکی چشم سگ‌ها ایجاد شوند. این زخم‌ها بسته به عمق و وسعت آسیب، علائمی مانند: قرمزی چشم، ترشح، پلک‌زدن مکرر، حساسیت به نور و درد را برای این حیوانات دوست‌داشتنی به همراه دارند.
3. سکوسترا:
سکوسترا نوعی بیماری نواحی قرنیه است که طی آن بخشی از بافت قرنیه سگ سیاه شده و از بین می‌رود. در این شرایط، بهترین اقدام این است که قسمت آسیب‌دیده توسط متخصص برداشته شود تا امکان بهبودی آن فراهم گردد. برخی از زائده‌های ناشی از بیماری سکوسترا کم‌عمق هستند و ممکن است خودبه‌خود از بین بروند و با گذر زمان ترمیم شوند.
4. آب‌مروارید:
آب‌مروارید، عارضه‌ای است که با تیرگی عدسی چشم سگ مشخص شده و مانع از عبور نور به شبکیه چشم و درنتیجه، کاهش بینایی یا کوری کامل می‌شود. این عارضه معمولاً به‌صورت لکه سفیدرنگ روی عدسی قابل‌مشاهده است. اگرچه علت دقیق بسیاری از انواع آب‌مروارید در سگ‌ها مشخص نیست اما برخی تحقیقات نشان می‌دهند که این عارضه ناشی از بیماری دیابت می‌باشد. درصورتی‌که علت بروز عارضه آب‌مروارید در سگ، وجود بیماری دیابت باشد، تشخیص و درمان زودهنگام آن اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.
5. التهاب ملتحمه:
التهاب ملتحمه، وضعیتی است که طی آن بافت‌های نازکی که پلک‌های سگ را به چشم متصل می‌کنند، ملتهب می‌شوند. این التهاب می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد که از جمله آن‌ها می‌توان به آلرژی‌ها و عفونت‌های باکتریایی اشاره کرد. در مناطق مختلف آب‌وهوایی با شیوع بالای آلرژی، التهاب ملتحمه آلرژیک شایع‌تر بوده و معمولاً با ترشحات شفاف همراه است. از سوی دیگر، التهاب ملتحمه باکتریایی اغلب با ترشحات چرکی به رنگ سبز یا زرد مشخص می‌شود.
6. رسوبات کلسیمی در چشم سگ‌های سالخورده:
گاهی اوقات در سگ‌های مسن و سالخورده، رسوبات کلسیمی بر روی سطح چشم تشکیل می‌شوند. این رسوبات ممکن است بدون ایجاد مشکل خاصی وجود داشته باشند اما در برخی مواقع می‌توانند به زخم قرنیه منجر شوند. درصورتی‌که این زخم‌ها درمان نشوند، ممکن است عمیق‌تر شده و خطر پارگی قرنیه را افزایش دهند. در این شرایط، مراجعه به دامپزشک برای انجام عمل جراحی و جلوگیری از عوارض جدی‌تر، ضروری است.
7. خشکی چشم:
خشکی چشم (کراتوکنژنکتیویت سیکا)، نوعی بیماری چشمی رایج در سگ‌ها است که به دلیل تولید ناکافی اشک ایجاد می‌شود. این بیماری اغلب در اثر تخریب غدد اشکی بروز می‌کند و در صورت عدم درمان، می‌تواند منجر به عفونت‌های مزمن، درد و حتی ازدست‌دادن بینایی حیوان شود. علائم این بیماری در سگ‌ها شامل: قرمزی چشم، ترشحات چسبنده، کاهش درخشندگی چشم و مات شدن قرنیه است.
تشخیص قطعی خشکی چشم در سگ‌ها با استفاده از آزمون شریمر انجام می‌شود. با انجام این آزمون می‌توان به این موضوع پی برد که آیا چشم سگ به‌اندازه کافی اشک برای خیس نگه‌داشتن آن تولید می‌کند یا خیر؟ خوشبختانه با تشخیص زودهنگام و درمان مناسب، می‌توان از پیشرفت بیماری خشکی چشم جلوگیری کرده و درنتیجه، بینایی سگ را حفظ کرد.
8. انتروپیون یا چرخش پلک به داخل چشم:
انتروپیون، عارضه‌ای است که طی آن پلک سگ به سمت داخل می‌چرخد و مژه‌های حیوان با سطح قرنیه تماس پیدا می‌کنند. این وضعیت نه‌تنها باعث تحریک شدید چشم سگ می‌شود بلکه می‌تواند منجر به زخم شدن قرنیه و در مواقع شدیدتر، آسیب دائمی به چشم شود. عوامل ژنتیکی از مهم‌ترین دلایل بروز بیماری انتروپیون در برخی نژادها مانند شارپی است. همچنین، عفونت‌ها و افزایش سن نیز از سایر عوامل بروز چنین عارضه‌ای در سگ‌ها محسوب می‌شوند.
9. التهاب نادر سفیده چشم:
التهاب سفیده چشم (اپی اسکلریت ندولر)، نوعی التهاب چشمی نادر در سگ‌ها است که طی آن قسمت سفید چشم حیوان متورم و قرمز می‌شود. تشخیص این بیماری از سایر علل قرمزی چشم، اغلب دشوار است و معمولاً نیاز به نمونه‌برداری (بیوپسی) دارد. با وجود شباهت ظاهری این بیماری به عارضه چشم گیلاسی، تفاوت‌های آسیب‌شناسی قابل‌توجهی بین این دو بیماری وجود دارد. اپی اسکلریت ندولر، معمولاً به درمان با قطره‌های پردنیزولون پاسخ می‌دهد اما در بسیاری از شرایط نیاز به درمان طولانی‌مدت دارد.
10. کراتیت سطحی مزمن:
کراتیت سطحی مزمن (پانوس) نوعی بیماری التهابی چشمی در سگ‌ها است که معمولاً پیشرفتش را از صلبیه (قسمت سفیدچشم) به سمت قرنیه آغاز می‌کند. این بیماری در صورت تشخیص زودهنگام به‌راحتی قابل‌درمان است اما در صورت عدم درمان، منجر به ایجاد زخم‌های دائمی بر روی قرنیه و کاهش بینایی می‌شود. مطالعات نشان داده‌اند که قرارگرفتن در معرض نور ماورای‌بنفش از عوامل مهم در ایجاد و تشدید این بیماری است. به همین دلیل، کراتیت سطحی مزمن در مناطقی با تابش شدید آفتاب مانند استرالیا، شیوع بیشتری دارد.
سخن آخر:
همان‌طور که در این مقاله اشاره شد؛ بیماری‌های چشمی در سگ‌ها به دلایل مختلفی از جمله: عوامل ژنتیکی، عفونت‌ها، التهاب، آسیب‌ها و اختلالات سیستمیک بروز می‌کنند. هر کدام از این بیماری‌ها علائم و عوارض خاصی دارند و نیازمند تشخیص دقیق و درمان مناسب توسط دامپزشک هستند. توجه داشته باشید که تشخیص زودهنگام بیماری‌های چشمی و شروع درمان به‌موقع از پیشرفت این بیماری‌ها و بروز عوارض جدی همچون نابینایی جلوگیری می‌کند. همچنین، مراقبت‌های منظم چشم و مراجعه دوره‌ای به دامپزشک، کمک شایان توجهی به حفظ سلامت چشمان سگ‌ها خواهد کرد.
بیشتر بخوانید:
1. مزایا و معایب استفاده از کفش سگ
2. دلایل و علائم پوکی استخوان در سگ ها
