سرپرستان و علاقهمندان به سگها اغلب سؤالاتی مانند: سگها چه رنگهایی را میبینند؟ وسعت دید آنها چقدر است؟ تفاوتهای دیداری میان سگها و انسانها چیست؟ کدام قوه بینایی بهتر است؟ را مطرح میکنند. با تصور کردن دنیا از دیدگاه سگها، میتوانید بهتر متوجه شوید که آنها چگونه محیط را مشاهده میکنند. حداکثر مسافتی که سگها میتوانند جزئیات را تشخیص دهند، معمولاً کمتر از انسانها است.
درگذشته، فرض میشد که سگها تنها رنگهای سیاهوسفید را میتوانند تشخیص دهند اما تحقیقات نشان داده که آنها توانایی تشخیص رنگهای مختلف رادارند. نکتهای که باید به آن توجه داشته باشیم، این است که طیف رنگی قابلمشاهده برای سگها، بهطورکلی متفاوت از انسانها است.
ساختار چشم سگ ها :
ساختار چشمهای تمام موجودات از دو نوع سلول مخروطی و استوانهای، تشکیلشده است. این سلولها نسبت به نور حساسیت دارند و تغییرات در تعداد و نسبت این سلولها، باعث تفاوتهای دیداری در موجودات مختلف میشود. سلولهای استوانهای بهویژه در شرایط نوری مهمی هستند و وظیفه دید در شبانهروز ز را برعهده دارند. درواقع، افزایش تعداد این سلولها منجر به دید بهتر با وابستگی کمتر به نور در موجودات میشود. با کاهش تعداد سلولهای استوانهای، دید در تاریکی دچار مشکل میشود و ممکن است تا حدی زیاد، دید موجودات از بین برود. دسته دوم از سلولهای چشم، سلولهای مخروطی هستند که وظیفه تشخیص رنگها از یکدیگر رادارند. این سلولها قادرند رنگهای مختلف را از یکدیگر تشخیص دهند که نتیجه آن، ایجاد دید رنگارنگ موجودات نسبت به دنیای اطراف میشود. البته واضح است که با افزایش تعداد این سلولها، تعداد رنگهایی که موجود میتواند تشخیص دهد، افزایش خواهد یافت.
ساختار چشم سگها نیز به همین شکل و با ترکیبی از سلولهای استوانهای و مخروطی ساختهشده است. معمولاً تعداد سلولهای استوانهای در چشمان سگها بیشتر از سلولهای مخروطی است و به همین دلیل سگها رنگهای کمتری را میبینند اما در عوض، دید بهتر و واضحتری در شرایط تاریکی و نور کم دارند.
مقایسه ساختار چشم سگها و انسانها:
چشم انسانها حدود ۶ میلیون سلول مخروطی دارد که بهصورت متمرکز در ناحیهٔ مرکزی قرار دارند و همچنین حدود ۱۲۰ میلیون سلول استوانهای در سایر نواحی چشم وجود دارند. در مقابل، تعداد سلولهای استوانهای در چشمهای سگها حدود ۶۰ میلیون است و تنها ۱ میلیون و ۲۰۰ هزار سلول مخروطی دارند. این مقایسه بهوضوح نشان میدهد که توانایی رنگی بین سگها و انسانها با یکدیگر متفاوت است. سگها تنها تعداد محدودی رنگ را میتوانند تشخیص دهند، درحالیکه انسانها توانایی تشخیص رنگهای بیشتری رادارند. از سوی دیگر دید سگها در تاریکی، حدود ۵ برابر قویتر از دید انسانها در تاریکی است.
عوامل مقایسهای بین دید انسانها و سگها ازجمله: بازه دید و مسافت دید، نشانگر تفاوتهای چشمی اساسی بین این دو نوع موجود است. میزان بازه دید گستردهتر سگها نسبت به انسانها نشان میدهد که ساختار مکانیکی چشمها و ترتیب آنها در جمجمه سگها به نحوی است که آنها میتوانند محیط گستردهتری را ببینند. از طرف دیگر، تفاوت در مسافت دید نیز از نکات جالب بینایی انسانها و سگها میباشد. دید سگها در مسافتهای نزدیکتر به آنها بهتر است و این امکان را میدهد که اطرافشان را به خوبی مشاهده کنند اما با افزایش فاصله، دید سگها کاهش مییابد و ممکن است در فاصلههای دورتر نتوانند اجسام یا افراد را به خوبی تشخیص دهند.
سگها چه رنگهایی را میبینند؟:
وجود سلولهای مخروطی در چشمها منجر به توانایی تشخیص رنگها در موجودات میشود. موجوداتی که تعداد بیشتری سلولهای مخروطی دارند، قادرند رنگهای اصلی مانند: قرمز، سبز و آبی را تشخیص دهند و با ترکیب این رنگها، تمامی رنگها را به میزان متفاوتی مشاهده کنند. بهعنوانمثال: چشم انسان که چنین قابلیتی دارد، میتواند حدود یک میلیون رنگ مختلف را از یکدیگر تشخیص دهد. در مقایسه، چشمان سگها دارای تعداد کمتری سلول مخروطی هستند که این موضوع، موجب محدودیت در تشخیص رنگها میشود.
سگها تنها دو رنگ آبی و زرد را به خوبی تشخیص میدهند و نمیتوانند طیف گستردهتری از رنگها مانند: قرمز و سبز را تشخیص دهند. این تفاوت اساسی در توانایی دیداری بین انسانها و سگها، به علت تفاوت در تعداد سلولهای مخروطی چشمهای آنها است. عکسهایی که از نحوه دید سگها ارائهشدهاند، این محدودیتها در توانایی تشخیص رنگها را بهوضوح نشان میدهند. در این تصاویر، توانایی سگها در تشخیص طیفهای مختلف آبی و زرد بهدقت قابلمشاهده است و آنها تنها میتوانند رنگهایی را که از ترکیب این دو رنگ بهدست میآید، تشخیص دهند.
دانستن این اطلاعات میتواند بهعنوان راهنمایی مفید برای خرید وسایل و اسباببازی برای سگها باشد. اسباببازیها و وسایل سگها اغلب با توجه به توانایی دیداری آنها طراحی میشوند. ازاینرو، انتخاب وسایل بارنگهای قابلتشخیص برای سگها بسیار مهم است تا آنها بتوانند به خوبی بازی کنند و از وجود اسباببازیها لذت ببرند. همانطور که گفته شد، به دلیل توانایی محدود سگها در تشخیص رنگها، بهتر است وسایلی با طیفهای مختلف آبی یا زرد انتخاب کنید. این کار به سگها اجازه میدهد که بهطور بهتری با وسایل بازی کنند و لذت ببرند زیرا توانایی تشخیص رنگها در این بازهها برای آنها ممکن است.
دوست دارید دیدتان را با دید سگ جابجا کنید؟ :
مقایسه دید انسانها و سگها نشان میدهد که هرکدام دارای تواناییها و محدودیتهای خاصشان در دیدار هستند. سگها توانایی برتری در دید در تاریکی دارند و گستره وسیعتری از اطرافشان را میبینند. انسانها به دلیل سلولهای مخروطی بیشتر، میتوانند رنگهای بیشتری را تشخیص دهند و مسافتهای دورتری را ببینند. از این مقایسه میتوان برای تخیل در خصوص دید سگ و تجربه دنیایی باقابلیتهای دیداری آنها استفاده کرد.