کبد به‌عنوان بزرگ‌ترین اندام داخلی در بدن گربه عمل می‌کند و وظایف متعددی انجام می‌دهد. این وظایف شامل: تنظیم سطح مواد شیمیایی در خون، تولید پروتئین‌های لازم برای پلاسمای خون، تبدیل آمونیاک به مواد غیرضروری که توسط کلیه‌ها از بدن دفع می‌شود، حفظ سطح طبیعی گلوکز (قند) در خون، کمک به تنظیم توزیع چربی در بدن، تولید صفرا برای کمک به هضم غذای گربه، ذخیره گلیکوژن به‌عنوان منبع انرژی در مواقع نیاز و تنظیم سطح اسیدآمینه‌ها و پاک‌سازی خون از سموم می‌باشند. درنتیجه، کبد وظایف بسیار مهمی در سلامت گربه دارد و اگر به‌درستی کار نکند، ممکن است مشکلات جدی برای این حیوان دوست‌داشتنی ایجاد شود.
بیماری کبد گربه:
کبد به‌عنوان اندامی بسیار مهم در فرآیند‌های هضم و تبدیل مواد مغذی، حذف مواد سمی از خون، ذخیره ویتامین‌ها و مواد معدنی و تنظیم انواع فرآیندها در بدن گربه عمل می‌نماید. اختلالات کبدی می‌توانند منجر به نارسایی کبد شوند که از آن به‌عنوان هپاتیک نیز یاد می‌شود. این نارسایی در ادامه می‌تواند به التهاب‌های کبدی و مشکلات دیگر منجر شود. مهم است که بیماری‌های کبدی به‌موقع تشخیص داده شوند و تحت نظر دامپزشکان متخصص به مراقبت و مدیریت مناسب آن‌ها پرداخته شود. تغذیه مناسب و مراقبت مداوم از طریق دامپزشک می‌توانند در مدیریت اختلالات کبدی در گربه‌ها کمک‌کننده باشند تا از پیشرفت بیماری جلوگیری شود و گربه‌ها بتوانند زندگی سالم و خوشی داشته باشند.
عوامل بروز بیماری کبد در گربه‌ها:
عوامل متعددی در ابتلای گربه‌ها به بیماری کبد نقش دارند که در ادامه به توضیح هرکدام از این عوامل می‌پردازیم:
- سن:
گربه‌های سالمند بیشتر در معرض اختلالات کبدی قرار می‌گیرند. با پیر شدن گربه، عملکرد کبد ممکن است کاهش‌یافته و خطر بروز مشکلات کبدی افزایش یابد.
- نژاد:
برخی از نژادها، مانند گربه‌های سیامی، در بیماری‌های کبدی مستعدترند. این مسئله ممکن است به عوامل ژنتیکی مربوط باشد.
- چاقی:
گربه‌های چاق یا دارای اضافه‌وزن، بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماری کبدی هستند. چاقی می‌تواند باعث نفوذ چربی به کبد و افزایش فشار علیه این اندام شود.
- داروها و مواد شیمیایی:
مصرف داروهای حاوی استامینوفن توسط گربه‌ها ممکن است به کبد آن‌ها آسیب برساند. استفاده بی‌رویه از داروها یا مواد شیمیایی می‌تواند منجر به سمی شدن کبد گربه شود.
علائم بیماری کبد در گربه‌ها:
علائم بیماری کبدی در گربه‌ها ممکن است بسیار شبیه به علائم بیماری‌های دیگر باشند و اگر مشاهده کردید که گربه دارای یک یا چند علامت این بیماری است، بهتر است به دامپزشک مراجعه کنید. دامپزشک می‌تواند تشخیص دقیقی از بیماری داشته باشد و برنامه درمانی مناسبی را تعیین کند. علائم بیماری کبدی در گربه‌ها، شامل: بی‌اشتهایی، کاهش وزن ناگهانی، زردی، افزایش تشنگی، استفراغ یا اسهال، تغییر در رفتار، افزایش ترشح بزاق و آب دهان بیش‌ازحد، کمبود انرژی یا افسردگی و سایر علائم مشابه باشند. علاوه بر این علائم، ادرار تیره‌رنگ، لثه‌های رنگ‌پریده، تجمع مایع در شکم و افزایش وزن ناگهانی نیز ممکن است نشانگر مشکلات کبدی باشند. تشخیص بیماری کبدی معمولاً نیاز به آزمایش‌های تشخیصی دقیق توسط دامپزشک دارد تا علت تشخیص داده شود و برنامه درمانی مناسب تعیین شود. اهمیت تشخیص زودهنگام در مواجهه با بیماری‌های کبدی نیز بسیار حیاتی است.
بیماری کبد در گربه چاق:
کاهش اشتها در گربه‌ها می‌تواند خطرناک باشد و به عوارض جدی منجر شود، به‌ویژه اگر گربه چاق باشد. لیپیدوز کبدی گربه‌سانان یکی از عواملی است که باعث تجمع چربی در کبد می‌شود و عملکرد کبد را تحت تأثیر قرار می‌دهد. با توجه به اهمیت این مسئله، اگر گربه‌تان به مدت دو تا سه روز اشتهای خوردن غذا را از دست بدهد، باید بلافاصله به دامپزشک مراجعه کنید. دامپزشک می‌تواند تشخیص دقیق دهد و برنامه درمانی مناسب تعیین کند. در بسیاری از مواقع، تغذیه اختصاصی به کمک مشکلات گربه‌های چاق می‌آید و ممکن است نیاز به مدیریت ویژه‌ای داشته باشد تا وزن بهینه را دوباره به‌دست آورد. همچنین، باید اطمینان حاصل نمود که بیماری‌های دیگری که ممکن است باعث کاهش اشتها شوند، ازجمله: مشکلات دندانی یا عفونت‌ها، تحت بررسی و درمان قرار گیرند.
غذاهای مناسب برای گربه‌های مبتلا به بیماری کبد:
محافظت از کبد و ارائه تغذیه مناسب به گربه باعث می‌شود که عملکرد کبد حیوان بهبود یابد و به‌تدریج بیماری کبدی کنترل شود. تغذیه با پروتئین‌های قابل‌هضم باارزش بیولوژیک بالا و تأمین انرژی لازم گربه، مهم است. همچنین، محدود کردن مصرف کربوهیدرات‌های باکیفیت پائین که دیرهضم می‌شوند و ممکن است باعث افزایش باکتری در روده شوند، اهمیت دارد. مصرف پروتئین باارزش بیولوژیک بالا نیز تأکید می‌کند که تغذیه گربه با کمیت و کیفیت پروتئین مناسب برای بازسازی کبد بسیار مهم است.
همچنین، مصرف محدود مس و زینک (روی)، می‌تواند به کاهش تجمع مس در سلول‌های کبدی کمک کند. این مواد معدنی می‌توانند در بیماری کبدی تأثیر داشته باشند. مصرف محدود سدیم که به کمترین میزان فشارخون سیاهرگ کبد منتهی می‌شود، ممکن است به عملکرد کبد کمک کند. مصرف مواد غذایی با محتوای انرژی مناسب نیز برای کم کردن حجم وعده‌های غذایی و فعالیت روده مفید است. درنهایت، تغذیه با آنتی‌اکسیدان‌هایی مانند: ویتامین E، ویتامین C و سلنیوم می‌تواند به مقابله با رادیکال‌های آزاد کمک کند و سلامت سلول‌های کبدی را افزایش دهد. تغذیه گربه‌های مبتلا به بیماری کبدی بسیار مهم است و همیشه بهترین توصیه این است که با دامپزشک مشورت کنید تا برنامه غذایی مناسبی برای گربه تهیه نماید که به بهبود و مدیریت بیماری کبدی کمک کند.
