رابطه گربه ها با ناباروری یا سقط‌‌ جنین خانم ها

باور قدیمی وجود دارد که اگر متوجه می‌شدند زوجی به‌زودی صاحب فرزند خواهند شد، اولین اقدامشان دور کردن خانم باردار از گربه خانگی یا نگرانی از ارتباط دختران جوان با گربه‌ها بود. آیا این باورها امروزه هنوز وجود دارند؟ آیا ریزش موی گربه‌ها، مشکلاتی مانند: نازایی یا سقط‌جنین را برای خانم‌ها ایجاد می‌کند؟ 

اگر چنین سؤالاتی ذهن شما را نیز مشغول کرده است، با پت مال 24 همراه باشید تا چنین باورها و افکار قدیمی را بررسی کنیم و نگاهی به مطالعات و تحقیقات علمی و پژوهشی داشته باشیم:

انواع میزبان‌ برای انگل‌ها:

به‌طورکلی، انگل‌ها برای ادامه‌ چرخه حیاتی به میزبان نیاز دارند و این وابستگی به میزبان می‌تواند به حالت‌های مختلفی اتفاق بیافتد. میزبان‌های مختلفی برای انگل‌ها وجود دارند که به شرح زیر دسته‌بندی می‌گردند: 

1. میزبان قطعی یا نهایی:

میزبان قطعی یا نهایی، جایی است که چرخه زندگی و تولیدمثل انگل به‌صورت کامل تکمیل می‌شود و این میزبان می‌تواند عفونت‌زایی را دفع کند. به‌عبارت‌دیگر، این میزبان محلی است که انگل توانایی تکمیل چرخه جنسی را دارد و می‌تواند انگل را به مرحله بعدی از چرخه حیاتی هدایت کند.

2. میزبان واسط:

میزبان واسط، مکانی است که انگل برای تکمیل چرخه جنسی نیاز به میزبان دوم دارد. در این میزبان، برخی از مراحل تولیدمثل انگل انجام می‌شود و انگل در آنجا به مرحله بعدی از چرخه حیاتی‌اش می‌رود.

3. میزبان تصادفی:

میزبان تصادفی، مکانی است که انگل می‌تواند در آن زندگی کند اما نمی‌تواند چرخه زندگی و تولیدمثل را به‌صورت کامل انجام دهد. این میزبان ممکن است بیماری نداشته باشد اما با حضور انگل در بدن، کیست‌های بافتی ایجاد می‌شود و می‌تواند باعث ایجاد بیماری گردد. در صورت مصرف گوشت یا بافت آلوده از این میزبان، انتقال بیماری امکان‌پذیر است.

آشنایی با انگل توکسوپلاسما گوندی:

توکسوپلاسما گوندی یکی از انگل‌هایی است که گربه‌ها به‌عنوان میزبان نهایی آن شناخته می‌شوند. گربه‌ها می‌توانند فرم عفونت‌زای تخم این انگل را از طریق مدفوعشان دفع کنند اما سایر حیوانات ازجمله انسان‌ها می‌توانند به‌عنوان میزبان‌های تصادفی این انگل عمل کنند. میزبان‌های تصادفی ممکن است از طریق مصرف گوشت آلوده یا تماس با مدفوع گربه‌ها به این انگل مبتلا شوند. این موضوع بسیار مهمی است زیرا توکسوپلاسما گوندی می‌تواند در انسان‌ها به‌خصوص در زمان بارداری، مشکلاتی ایجاد کند.

شایعات و افکار نادرست دربارهٔ اثرات گربه بر نازایی و سقط‌جنین زنان باردار، به ارتباط گربه‌ها و این انگل برمی‌گردد. اطلاعات علمی نشان داده است که توکسوپلاسما گوندی می‌تواند در صورت انتقال از مادر به جنین، عوارضی بر روی جنین داشته باشد اما این موضوع در خصوص نازایی یا سقط‌جنین براثر انگل توکسوپلاسما، به‌صورت قطعی ثابت نشده است. درهرصورت، احتیاط و رعایت بهداشت به‌ویژه برای زنان باردار، بسیار مهم است و مشاوره با پزشک برای اطمینان از سلامت بارداری و پیشگیری از انتقال این نوع انگل به جنین ضروری است.

چگونگی آلوده شدن گربه‌ها به انگل توکسوپلاسما گوندی:

اگر گربه از موش‌های آلوده تغذیه کند یا صاحب حیوان از گوشت خام برای تغذیه گربه استفاده کرده باشد، احتمال آلوده شدن حیوان به انگل توکسوپلاسما گوندی وجود دارد. این انگل می‌تواند از طریق مدفوع گربه وارد محیط شود. گربه‌ها در مدفوعشان تخم انگل را (اووسیت) دفع می‌کنند. اووسیت‌ها به‌طور مستقیم پس از دفع، بیماری‌زا نیستند و برای تبدیل به فرم عفونت‌زای انگل نیاز به تکثیر در شرایط مناسب مانند محیط خارج از گربه، دارند. این فرآیند ممکن است یک الی پنج‌روز طول بکشد.

گربه‌ها ممکن است از طریق خوردن بافت‌های آلوده به کیست‌های انگل، به بیماری مبتلا شوند اما انتقال بیماری به‌صورت اصلی از طریق تخم انگل صورت می‌گیرد. این امر نشان می‌دهد که حفظ و رعایت بهداشت مانند: آشفته کردن مدفوع گربه و استفاده از مواد ضدعفونی‌کننده مناسب می‌تواند به پیشگیری از انتقال توکسوپلاسما گوندی کمک کند. همچنین، غذا دادن گربه‌ها با گوشت کاملاً پخته و از منابع معتبر و سالم می‌تواند ریسک انتقال این بیماری را کاهش دهد.

علائم ابتلای گربه‌ها به بیماری توکسوپلاسموزیس:

•  بی‌حالی
•  افسردگی
•  بی‌اشتهایی
•  استفراغ
•  التهاب ساختمان چشم
•  کاهش وزن
•  لرزش
•  ضعف عضلانی
•  فلج کامل یا موضعی
•  اسهال
•  درد شکم

نشانه‌هایی که ذکر شد، می‌توانند ناشی از بیماری‌های گوناگون در حیوانات باشند. این نشانه‌ها به‌تنهایی نمی‌توانند بیماری مشخصی را نشان دهند اما در صورت مشاهده هرکدام از این علائم در حیوان خانگی، مهم است که به دامپزشک مراجعه کنید. او با انجام معاینه فیزیکی و تست‌های لازم، می‌تواند بررسی دقیق‌تری را انجام دهد و اگر نیاز بود، آزمایش‌های خون یا تست‌های سرمی مختلف را در نظر بگیرد. این آزمایش‌ها می‌توانند کمک کنند تا بیماری که عوارض مختلفی مانند: بی‌حالی، افسردگی، استفراغ و ... را ایجاد کرده، تشخیص داده شود.

چگونگی ابتلای انسان‌ها به بیماری توکسوپلاسموزیس:

گوشت نیمه‌پخته یا خام می‌تواند منجر به انتقال توکسوپلاسما گردد و به همین دلیل مصرف چنین گوشت‌هایی برای زنان باردار توصیه نمی‌شود. این انگل ممکن است از طریق گوشت‌های آلوده نیز به انسان منتقل شود. شستشوی دقیق و منظم سبزی‌ها و سایر مواد غذایی قبل از مصرف، می‌تواند از انتقال انگل توکسوپلاسما جلوگیری کند. همچنین این انگل می‌تواند به‌ندرت از طریق مدفوع گربه به انسان منتقل شود. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که فرد بلافاصله بعد از تماس با مدفوع گربه و قبل از شستشوی دست، دستش را به دهانش نزدیک نموده یا از آن استفاده کند.

هرچند احتمال وقوع این اتفاق بسیارکم است اما یکی از علل ابتلای انسان‌ها به بیماری توکسوپلاسموزیس، همین موضوع می‌باشد. به‌طورکلی حفظ بهداشت، استفاده از روش‌های مناسب در پخت‌وپز غذاها و همچنین نظافت و شستشوی صحیح مواد غذایی و محیط اطراف، برای پیشگیری از انتقال این انگل‌ها به‌ویژه برای زنان باردار و افرادی که به دلیل سیستم ایمنی ضعیف بسیار مهم است.

علائم ابتلای انسان‌ها به توکسوپلاسموزیس:

توکسوپلاسموزیس در برخی گربه‌ها منجر به ظهور علائم بیماری می‌شود درحالی‌که برخی گربه‌های دیگر هیچ علائمی ندارند و ممکن است بیماری آن‌ها مخفی بماند. علاوه بر این، افرادی که سیستم ایمنی ضعیف‌تری دارند ازجمله: زنان باردار یا افراد مبتلا به بیماری‌های خاص مثل ایمونوساپرسیون در صورت تماس با گربه‌های مبتلا به توکسوپلاسموزیس در معرض مشکلات جدی‌تری قرار می‌گیرند. در ادامه رایج‌ترین علائم بیماری توکسوپلاسموزیس برای انسان‌ها را بررسی خواهیم کرد:

علائم عمومی افراد مبتلا به توکسوپلاسموزیس:

•    بدن‌درد
•    تورم غدد لنفاوی
•    سردرد
•    تب
•    خستگی

علائم ابتلای افراد با سیستم ایمنی ضعیف به توکسوپلاسموزیس:

•    سردرد
•    سرگیجه
•    تشنج
•    کاهش بینایی در اثر التهاب ساختمان چشم   

علائم ابتلای زنان باردار به بیماری توکسوپلاسموزیس:

•    مرده‌ زایی
•    سقط‌جنین
•    به دنیا آمدن نوزاد با کبد و طحال بسیار بزرگ
•    به دنیا آمدن نوزاد با زردی
•    به دنیا آمدن نوزاد با عفونت‌های مکرر چشمی

بیماری توکسوپلاسموزیس می‌تواند در دوران نوزادی فرد پنهان بماند اما در بزرگ‌سالی مشکلات بزرگی ازجمله: ناشنوایی، معلولیت‌های ذهنی و عفونت‌های چشمی جدی را برای او ایجاد کند.

تمام احتمالات برخورد با گربه‌ها وآلوده‌شدن به انگل توکسوپلاسما:

گربه‌هایی که بیرون از خانه زندگی می‌کنند، به شکار موش می‌پردازند یا گوشت خام می‌خورند در معرض آلودگی به انگل توکسوپلاسما هستند اما برای گربه‌هایی که در خانه زندگی می‌کنند و گوشت خام نمی‌خورند، احتمال آلوده شدن به انگل بسیارکم است. گربه‌هایی که برای اولین بار به توکسوپلاسما مبتلا می‌شوند، می‌توانند تخم انگل را دفع کنند اما اگر گربه در بچگی با این انگل برخورد کرده باشد، ممکن است در بزرگ‌سالی قادر به دفع مجدد این بیماری نباشند.

تخم انگل توکسوپلاسما برای عفونت‌زایی بین یک تا پنج روز زمان نیاز دارد. پس احتمال کمی وجود دارد که تخم انگل همزمان با تمیز کردن باکس گربه منتقل شود. همان‌طور که اشاره شد، انگل توکسوپلاسما می‌تواند از طریق گوارش وارد بدن انسان شود؛ بنابراین اگر نیاز به تعویض خاک گربه یا تمیز کردن ظرف خاک گربه داشتید باید تا زمان شستشوی دست‌ها، از دست زدن به دهانتان پرهیز نمایید.

راهکارهای جلوگیری از ابتلا به انگل توکسوپلاسما:

توکسوپلاسما انگل جدی و خطرناکی است که به‌خصوص برای زنان باردار یا زنانی که قصد بارداری دارند، مشکلات فراوانی را ایجاد می‌کند. بنابراین برای جلوگیری از انتقال این انگل و مواجهه با مشکلات احتمالی آن، باید روش‌های خاصی را در نظر گرفت. رعایت راهکارهای زیر، می‌تواند شما را مقابل این انگل دردسرساز محافظت نماید:

1. پرهیز از خوردن گوشت‌های نیم‌پز یا خام:

پختن کامل گوشت‌، می‌تواند خطر انتقال انگل توکسوپلاسما را کاهش دهد.

2. شستشوی مناسب میوه‌ها و سبزی‌ها:

قبل از مصرف میوه‌ها و سبزی‌ها، آن‌ها را به‌دقت بشویید. این کار می‌تواند احتمال وجود انگل توکسوپلاسما در این خوراکی‌ها را کاهش دهد.

3. استفاده از دستکش:

هنگام کار با خاک گربه یا تمیز کردن باکس گربه، استفاده از دستکش می‌تواند از انتقال توکسوپلاسما به‌دست‌ها جلوگیری کند.

4. درخواست کمک از دیگران:

درخواست کمک از خانواده یا دوستان برای کارهایی مانند نظافت باکس گربه یا کارهایی که افراد را در معرض خطر انگل توکسوپلاسما قرار می‌دهد، برای زنان باردار مفید است.

5. حفاظت از خویش و گربه:

اگر باردار هستید و نمی‌توانید کمکی بگیرید، استفاده از دستکش و شستشوی دست‌ها به‌صورت دقیق بعد از هر بار تماس با خاک گربه مهم است. همچنین، ممکن است لازم باشد دسترسی گربه به بیرون را محدود کنید تا از مواجهه با منابع احتمالی انگل توکسوپلاسما پیشگیری کنید.

با رعایت این اقدامات پیشگیرانه، می‌توانید احتمال انتقال انگل توکسوپلاسما و ابتلا به بیماری توکسوپلاسموزیس را به حداقل برسانید.

سخن آخر:

مدفوع گربه می‌تواند حاوی باکتری‌ها و انگل‌هایی مثل توکسوپلاسما باشد که برای زنان باردار بسیار خطرناک هستند. برای کاهش خطر ابتلا به چنین انگلی باید از تماس مستقیم با مدفوع گربه و همچنین بغل کردن گربه‌هایی که به‌طور منظم به بیرون از خانه رفت‌وآمد دارند، پرهیز کنید. اگر نیاز به تمیز کردن باکس یا مدفوع گربه دارید، می‌توانید از دستکش استفاده نمایید و بعدازاین کار دست‌هایتان را به‌دقت بشویید. همچنین درخواست کمک از دیگران برای کمک در انجام چنین کارهایی، می‌تواند خطر انتقال این انگل‌ها را به حداقل برساند. پیشگیری از تماس مستقیم با مدفوع گربه و احتیاط در این زمینه، می‌تواند به سلامتی‌ شما و نوزادتان کمک کند.