خرگوشها از حدود صد سال قبل از میلاد، بهعنوان حیواناتی اهلی شناخته شدهاند. آنها در مکانهایی به نام لپوراریا نگهداری میشدند تا زادوولد کرده و بتوان از گوشت آنها استفاده کرد اما اهلیسازی واقعی خرگوش بهعنوان حیوان خانگی، احتمالاً از قرن شانزدهم آغاز شد. خرگوشها دارای ۴۴ گونه مختلف هستند که برخی از آنها اهلی و برخی وحشی هستند. رفتار و سبک زندگی خرگوشهای اهلی و وحشی با یکدیگر تفاوتهای زیادی دارد. عمر متوسط خرگوشها حدود ۶ تا ۱۲ سال است و در صورت نگهداری مناسب میتوانند تا ۱۸ سال زنده بمانند. در ایران، خرگوشها بهعنوان حیوانات خانگی در کانون توجه قرار گرفتند و متنوعترین نژادها در بازار بهفروش میرسند اما با توجه به نژاد و نیازهای خرگوش خریداری شده، بسیار مهم است تا به جان و رفاه این حیوانات اهمیت بدهیم.
ما در این مطلب سعی کردهایم به معرفی چند نمونه از انواع نژادهای خانگی موجود بپردازیم. اگر چه تنوع نژادی بهحدی زیاد است که امکان معرفی همه وجود ندارد. فقط بهطور کلی میتوان همه نژادها را به لحاظ پوششی در چهار دسته معمولی، رکس مو کوتاه، ساتن و پشمی (موبلند) قرار داد.
خرگوش نژاد آنقوره یا آنگورا:
نژاد آنقورا یا آنگورا، یک نژاد خرگوش با موی بلند و زیباست که برای استفاده از پشم باکیفیت و بلندش پرورش داده میشود. پشم این خرگوش، قابلیت استفاده در صنایع پوشاک را دارد و به قیمت بالا بهفروش میرسد. این نژاد از نیمه قرن هجدهم و در دوران پادشاهی فرانسه بهعنوان حیوان خانگی نگهداری میشد و پس از آن در مناطق دیگر اروپا و سایر نقاط جهان پرورش داده شد.
خرگوش آنقورا، آرام و کند است و بهعنوان یکی از مشهورترین نژادهای خرگوش در جهان شناخته میشود. این حیوان زیبا دارای عمر نسبتاً طولانی است و با مراقبت مناسب میتواند تا ۱۲ سال یا بیشتر زنده بماند. خرگوش آنقورا قادر است هر ساله حدود ۵۰ تا ۶۰ بچه به دنیا بیاورد، اما بسیاری از صاحبان خرگوشهای آنقورا ترجیح میدهند موی آنها را به حد معقولی کوتاه نگه دارند تا نیاز به شانه زدن روزانه موها را نداشته باشند.
خرگوش نژاد مینی لوپ:
مینیلوپها یا لوپ هلندیها از جمله دوست داشتنیترین نژادهای خرگوشها بوده و در بین علاقهمندان به خرگوشها، از محبوبیت بالایی برخوردارند. این خرگوشها در مرحله بلوغ حدوداً ۲.۵ تا ۳ کیلوگرم وزن دارند و بهعنوان یک حیوان خانگی مناسب شناخته میشوند. از جمله ویژگیهای مثبت آنها، اخلاق خوبی که دارند و توانایی برقراری دوستی با کودکان است.
مینیلوپها مانند سگها، از نوازش و محبت لذت میبرند و در صورتیکه وقت و تلاش لازم را برای تربیت آنها صرف کنید، میتوانند بهآسانی آموزش داده شوند. آنها حتی قادرند محل دفع و ادرار را یاد بگیرند، به شرط آنکه شما به آنها اهمیت و توجه کافی را بدهید و بغلشان کنید. مینیلوپها و لوپ هلندیها از خانواده خرگوشهای لوپ با گوشهای دراز هستند و نسبت به نژاد لوپ آلمانی اندازه کوچکتری دارند.
این نژاد از سال ۱۹۸۲ بهعنوان یک نژاد مستقل در آمریکا شناخته شده است اما هنوز در انگلستان بهعنوان یک نژاد رسمی شناخته نمیشوند. مینیلوپها شانهای پهن و عضلانی، سینهای عمیق و پاهای کوتاه و قوی دارند. رنگبندی آنها بسیار متنوع است و بر اساس رنگ پوستشان، نامها و ویژگیهای مختلفی دارند.
نژادهایی که رنگ پوستشان شیری است، آگوتی نام دارند. همچنین، خرگوشهای سفیدی که روی بدنشان طرحی وجود دارد، با نام منقطع یا بروکن شناخته میشوند. این نژادها با ویژگیهای فوقالعادهای که دارند، از جذابیت خاصی برخوردارند و محبوبیت زیادی بین علاقهمندان به خرگوشها دارند.
خرگوش وحشی بلژیکی:
خرگوش بلژیکی، نژادی باهوش و اهلی است که بر خلاف نامش، آرام و خانگی است. ظاهر این خرگوشها شبیه به خرگوشهای وحشی است؛ بدنی کشیده و لاغر و گوشها و پاهایی باریک و لاغر دارند. رنگ بلژیکیها معمولاً متمایل به قرمز است و وزن آنها در سن بلوغ حدوداً بین ۵ تا ۵.۵ کیلوگرم است. بهدلیل اندازه بزرگ بدنشان، نسبت به سایر خرگوشها نیاز به فضای بزرگتری دارند تا بتوانند فعالیت کافی داشته باشند و سالم و خوشحال باشند.
این خرگوشها ظاهر خاصی دارند، بالای بدنشان از پاهای عقب تا بالای کمر بهصورت قوس است و در قسمت دم نیز انحنای کمتری نسبت به کمر دارند. پوسته موی این خرگوشها به طول ۵ تا ۷ سانتیمتر میرسد و گوشهای کوتاه و موداری دارند که شبیه به گوش گربه است و در حالت ایدهآل بین ۵ تا ۷ سانتیمتر طول دارد. نوک گوشها گرد و با گردی سر تناسب دارد. چشمانشان برجسته و شفاف است و تنوع رنگی دارند. در ناحیه زیرشکم، ممکن است موهای کوتاهتری داشته باشند، در حالی که موهایشان در سایر قسمتها بلند است.
خرگوش نژاد لایون هد ( کله شیری):
نژاد خرگوش کلهشیری (Lionhead)، به نسبت جدید است و در سال ۱۹۹۹ از انگلستان و سوئد به آمریکا وارد شد. با این حال، احتمال میرود که این نژاد ابتدا در بلژیک به وجود آمده و سپس به انگلیس رفته باشد. نظرات مختلفی درباره منشأ این نژاد وجود دارد؛ برخی فرض میکنند که این خرگوشها از ترکیب یک نژاد روباه سوئیسی با خرگوش مینیاتوری بلژیکی بهوجود آمدهاند، در حالی که برخی دیگر میگویند که اینها از نژاد آنگورا مینیاتوری بهوجود آمدهاند.
همچنین، نژاد خرگوش بالدار با نژاد خرگوش هلندی گوش آویزان ترکیب شده است و نژاد خرگوش لیونهد بهوجود آمده است. خرگوشهای بالدار تنها نژاد ترکیبی لیونهد نیستند و با نژادهای دیگر نیز ترکیب شدهاند و انواع مختلفی از این دورگهها بهوجود آمده است. این دورگهها بسیار زیبا و منحصربهفرد هستند و بهعنوان حیوانات خانگی محبوب شناخته میشوند.
این نوع خرگوشها، بهخاطر داشتن بال در نام شناخته شدهاند. در برخی از آویختههای گوش لیون هد، ممکن است موها نمدی شده و گره خورده باشد. با این حال، نگهداری این خرگوشها در خانه نسبت به نگهداری از آنگوراها آسانتر است زیرا نیاز به شانه کردن روزانه ندارند و میتوان هر دو تا سه روز یکبار این کار را انجام داد.
خرگوشهای بالدار نژادی جدید هستند و هنوز اطلاعات دقیقی درباره آنها موجود نیست. آنها دارای طرحها و رنگهای متنوعی هستند و بیش از ۶۰ نوع رنگ مختلف برای آنها تأیید شده است. با این حال، نیازمندیها و رفتارهای آنها هنوز بهطور کامل درک نشدهاند و برخی ویژگیها هنوز در حال بررسی است.
نژاد خرگوش لپ انگلیسی:
خرگوشهای لپ انگلیسی، گوشهای فوقالعاده بلند و ظاهری جذاب و بانمک دارند. آنها معمولاً بیش از ۵ سال زنده میمانند. گوش این نژاد از خرگوشها بهشکلی بینظیر و دراز است و میتواند به طول ۷۰ سانتیمتر یا بیشتر برسد. همچنین، سر آنها پهن و کاملاً روی شانهها قرار میگیرد.
چشمان این خرگوشهای جذاب، بزرگ و روشن هستند. گوشهای لوپی آنها نسبت به سایر نژادها بزرگتر، بلندتر و باریکتر هستند. وزن متوسط این خرگوشها در دوران بلوغ به ۵ تا ۵/۵ کیلوگرم میرسد اما بهدلیل طول بالای گوشهایشان، کمتر فعالیت میکنند و بیشتر مستعد چاق شدن هستند.
بهدلیل حساسیت معده و تمایل به چاق شدن، مراقبت از رژیم غذایی این خرگوشها بسیار مهم است و باید بهطور منظم و متعادل به آنها غذا داده شود. همچنین، این نوع خرگوشها باید قبل از یک سالگی اولین زایمان را داشته باشند. آنها بهدلیل محدودیت حرکتی نیاز به فضای بزرگی دارند. محدودیت حرکتی که بهدلیل طول گوشهایشان وجود دارد و گاهاً گوشهایشان زیر پاهایشان قرار میگیرد.
در صورتی که خرگوش لپ انگلیسی بچه داشته باشد، نیازمند مراقبت ویژهای است زیرا این خرگوشها اغلب بهعنوان والدینی مناسب شناخته نمیشوند. با این وجود، با ویژگیهای منحصربهفرد و موهای کوتاهشان، این خرگوشها موجودات دوستداشتنی و قابل نگهداری در منزل هستند.
خرگوش کوتوله هلندی:
خرگوشهای بسیار زیبا و نازی هستند. آنها از جمله خرگوشهایی هستند که بهلطف اندازه کوچک و ظاهر زیباشان، جذابیت و طراوت خاصی دارند. وزن آنها معمولاً در حدود ۹۰۰ گرم است و بهصورت کلی در مقایسه با سایر خرگوشها، بهعنوان یکی از گونههای کوچکتر شناخته میشوند.
صورت خرگوشها گرد است و گوشهای کوتاهی دارند که طول آنها بیشتر از ۵ سانتیمتر نمیشود. چشمهای بزرگ و روشنشان جذابیت خاصی دارد و اگر قرار است زایمان داشته باشند، بهتر است اولین زایمان آنها در حدود پنج تا شش ماهگی اتفاق بیافتد.
بهطور کلی، این خرگوشها بهدلیل ظاهر خاص و ویژگیهای منحصربهفردشان، جزء خرگوشهای بسیار زیبا و محبوب محسوب میشوند. در صورتیکه استخوان لگن خرگوشها به یکدیگر بچسبد، زایمان طبیعی برای آنها غیرممکن میشود. این اتفاق از سن سه سالگی به بعد رخ میدهد و باعث افزایش خطر زایمان برای آنها میشود. البته این خرگوشها علاوه بر ظاهر زیبا و جذاب، رفتارهای مطلوبی ندارند. بنابراین، برای دوستی و همراهی با کودکان توصیه نمیشوند.
البته، اگر والدین خرگوشها خوشخلق باشند، احتمالاً کودکان نیز شبیه آنها خواهند بود. بنابراین، در صورت تمایل به خرید این نوع خرگوشها، حتماً والدین آنها را نیز مشاهده کنید و از خوشاخلاقی آنها مطمئن شوید. در صورت امکان، آنها را نوازش کرده و واکنششان را ببینید. بهترین گزینه برای انتخاب یکی از این کوتولهها، خرگوشی است که سری گرد و توپیشکل دارد.
سعی کنید گوشهای او حداکثر ۵ سانتیمتر باشند و موهایش بهطور کلی زیبا و بهخوبی روی بدنش پخش شده باشند. همچنین، چشمهایش نیز تا حد ممکن گرد باشند. بدن این خرگوش نیز باید کوتاه و فشرده به شکل یک توپ باشد. با رعایت این ویژگیها میتوانید خرگوشی را پیدا کنید که بهاندازه کافی برآمدگیهای گرد و مشخصههای دیگری که توضیح دادیم، را داشته باشد.
خرگوش غول پیکر فلاندری:
خرگوشهای غولپیکر فلاندری، بر خلاف بدن عظیمالجثهای که دارند، بسیار آرام هستند و این امر باعث میشود نگهداری از آنها راحتتر باشد، به شرط آنکه فضای لازم برای نگهداری آنها را فراهم نمایید. این خرگوشها بهعنوان یکی از آرامترین نژادهای خرگوشهای غولپیکر در جهان شناخته میشوند. نگهداری از آنها در واقع به غیر از اندازه بزرگتر آنها، تفاوت چندانی با نگهداری از سایر نژادهای خرگوش ندارد.
تمیزکردن آنها نیز کار دشواری نیست زیرا پوشش موی آنها کمتر است. کافیست هفتهای یک بار موهای آنها را برس بکشید. با این حال، در فصل ریزش موها ممکن است نیاز به شانهزدن چند بار در هفته داشته باشند. خرگوشهای غولپیکر فلاندری و دیگر نژادهای غولپیکر، رنگهای متنوعی مانند: سیاه، نیلی، خاکستری و سفید دارند.
آنها بدنی گرد و شانهای کشیده دارند و ظاهری قدرتمند و قوی دارند. رانهایشان گرد و گوشهایشان بلند است و سرشان بزرگ و پهن میباشد. بهعلاوه، به غیر از خرگوشهای فلاندری، نژادهای غولپیکر دیگری نیز وجود دارند، مانند غولپیکرهای انگلیسی که ظاهری نسبتاً شبیه به خرگوشهای فلاندری دارند.
خرگوش نژاد مینی رکس:
خرگوشهای بسیار خوشخلق و مهربانی هستند. پوشش تن آنها کوتاه و مخملی است و برخلاف بسیاری از نژادهای دیگر خرگوش، نیازی به شانه زدن ندارند. در واقع، حتی اگر گرههایی در پوشششان پیدا شود، نباید به تن آنها برس کشید. بهترین روش برای جدا کردن موهای گره خورده از پوست آنها، استفاده از دست مرطوب است. این حرکت علاوه بر جدا کردن موهای گره خورده، برای جدا کردن موهای سست و برهنه شده از تن حیوان نیز استفاده میشود.
معمولاً موهای کنده شده به دست مرطوب چسبیده و الکتریسیته ساکن موهای خرگوش را کاهش میدهد. این خرگوشها جزء نژادهای کوچکتر محسوب میشوند و گوشهای آنها نسبتاً کوتاه هستند. یکی از ویژگیهای بارز این نژاد، پوست مخملی آنها است و هنگام جفتگیری، خودشان را گرد میکنند. اگر یکی از آنها را نگهداری کنید، متوجه خواهید شد که این خرگوشها تا چه اندازه اجتماعی و مهربان هستند و بهراحتی به بغلتان میآیند و اجازه میدهند نوازششان کنید.
خرگوش فازی لپ آمریکایی:
این نژاد خرگوش، نژادی است که بسیاری از مردم فکر میکنند، مشتق شده از ترکیب نژادهای لوپ هلندی و آنگورا است اما در واقع آنها از خرگوشهای لوپ هلندی خالص بهوجود آمدهاند و با ترکیب برخی از نژادهای کرکدار و پرزدار، شکل گرفتهاند. این نژاد خرگوشها در رنگهای متنوعی از جمله: شاه بلوطی، چین چیلا، سیاه گوش و سنجابی یافت میشوند.
این خرگوشها، در بهترین حالت بدنی، بدنی کوتاه و پاهایی عقب دارند و شانههایشان نزدیک به یکدیگر و موازی هستند. آنها خرگوشهایی با ساختار عضلانی هستند و در زمان خرید ، باید به این نکته توجه کرد. همچنین، سر این خرگوشها باید بهشکل مربعی بوده و صورت آنها صاف و مسطح باشد. سر این نژاد خرگوشها بهصورت موازی با شانهها قرار دارد، بهگونهای که گویی گردنی ندارند.
این حیوان در واقع بهعنوان یک تاجدار شناخته میشود زیرا تاج آن بین دو گوش قرار دارد و بهوضوح مشاهده میشود. این تاج گاهی باعث میشود گوش حیوان به سمت پایین امتداد یابد و از وسط به شکل عمودی به سمت پایین خم شود. این اتفاق زمانی رخ میدهد که تاج بر روی گوشها فشار زیادی داشته باشد.
البته، گوشهای لوپ آمریکایی به سمت پایین است و فقط زمانی که اضطراب دارند، آنها را صاف نگه میدارند. این حیوان، که بهعنوان یک حیوان خانگی محبوب و مناسب شناخته میشود، نسبت به بسیاری از خرگوشهای لوپ با موهای کوتاه، نیاز به مراقبت بیشتری دارد. شخصیت این حیوان نیز جذاب است زیرا آنها خرگوشهایی فهمیده و قابل تربیت هستند.
خرگوش نژاد بورن:
این خرگوشها به یک دلیل خاص، در بین مردم انگلستان محبوبیت دارند. حرف "V" که نماد پیروزی است، بهنوعی با گوشهای خرگوشهای بورن شباهت دارد. خرگوشهای بورن دارای فاصلهای مناسب بین دو گوش هستند که شکل حرف "V" را تداعی میکنند. این ویژگی در جریان جنگ جهانی اول باعث شد که این نژاد خرگوش و بهطور کلی خرگوشها، محبوبیت زیادی بین مردم انگلستان پیدا کنند.
با گذشت زمان، مردم "وی" را فراموش کردند و این خرگوشها را به خاطر پوستشان پرورش دادند. تا قبل از جنگ جهانی دوم در کاخ باکینگهام لندن، نمونههایی با رنگ آبی این خرگوشها پرورش داده میشد. اکنون این خرگوشها تا حدی به محبوبیت قبلیشان بازگشتهاند و اگرچه در آمریکا نژاد آنها کمتر یافت میشود اما بسیاری از علاقهمندان، این خرگوشها را از کشور انگلستان وارد میکنند. مهم است بدانید که معیار اصلی در انتخاب این خرگوشها، پوست براق و زیبای آنها است. همچنین رنگ قهوهای چشمان آنها و رنگهای مختلفی به ویژه پوست سیاه آنها نیز وجود دارد.
خرگوش نژاد هیمالیایی:
این خرگوشها در رنگبندیشان به گربههای هیمالیایی شباهت دارند. بدن سفید و گوش، پوزه و دم بهرنگ شکلاتی است. آنها از نژادهای مهربان خرگوشها هستند و با انسانها خوب کنار میآیند. این نژاد قدیمی در شرق شناخته شده و با نامهای مختلفی از آن یاد میشود. این خرگوشها در گذشته برای پوستشان پرورش داده میشدند اما اکنون بهعنوان خرگوشهای خانگی در نظر گرفته میشوند. آنها میتوانند تا ۲ کیلوگرم وزن داشته باشند و تا ۵ سال و یا حتی بیشتر عمر کنند. این نژاد در قرن بیستم از انگلستان به آمریکا منتقل شد.
تشخیص نژاد خرگوش ها:
تشخیص نژاد خرگوشها اغلب میتواند از طریق تصاویر آنها صورت گیرد اما گاهی این امکان وجود ندارد که در آن صورت باید دامپزشک تشخیص دهد.
بهترین نژاد خرگوش برای نگهداری در خانه:
خرگوشهای خانگی بهطور فراوان در نژادها متنوعی وجود ندارند اما تعدادی از نژادهای رایج آنها شامل مینیرکس، کوتوله، جرسی و رکس میشوند.