نقرس در پرندگان یک اختلال است که باعث رسوب اسید اوریک در بافت‌های مختلف می‌شود. این اختلال می‌تواند به آسیب کلیه، سفت شدن انگشتان پا، تورم مفاصل و مشکلات عصبی منجر شود. در این مطلب، قصد داریم تا به معرفی انواع این بیماری، نشانه‌های آن و راه‌های درمان آن بپردازیم:
انواع نقرس:
نقرس در پرندگان دو نوع اصلی دارد که شامل: نقرس احشایی و نقرس مفصلی می‌شود و در ادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم:
نقرس احشایی:
در این نوع نقرس، رسوب اورات و اسید اوریک در اندام‌هایی مانند: پریکارد، طحال و کبد رخ می‌دهد. این نوع نقرس بیشترین شیوع را در پرندگان دارد و در اغلب مواقع، به‌عنوان یک بیماری ثانویه در نتیجه نارسایی کلیه ایجاد می‌شود.
نقرس مفصلی:
این نوع نقرس به‌صورت مزمن رخ می‌دهد و هنگامی‌که اورات و اسید اوریک در رباط‌ها و تاندون‌ها رسوب می‌کنند، به‌وجود می‌آید و بیشترین تأثیر را در مفاصل پاها یا بال‌ها دارد. علایم نقرص مفصلی شامل: تورم، قرمزی و گرم شدن مفاصل می‌باشد. پرنده مبتلا به نقرس مفصلی، به دلیل درد تمایل دارد روی سطح صاف بنشیند. همچنین ممکن است پرنده افسرده شده، دچار دهیدراته (کمبود آب) باشد و اسهالی با رنگ سبز داشته باشد. بررسی‌های اخیر نشان داده است که پرندگان نر بیشتر در خطر ابتلا به نقرس مفصلی هستند و معمولاً این بیماری در سن چهار ماهگی و بالاتر رخ می‌دهد.
علائم نقرس:
نقرس در پرندگان می‌تواند با علائمی همچون: انگشتان متورم پا، دهیدریشن همراه با اسهال مایل به سبز، ناتوانی یا سختی در راه رفتن، افسردگی، از دست دادن اشتها، لنگش، دشواری در پرواز و نشستن تقریباً مداوم، مفاصل دردناک، تشنج و عدم کنترل حرکات بدن همراه باشد.
علت بیماری:
مهم‌ترین علت بروز نقرس در پرندگان، نفروپاتی یا آسیب کلیه است. وقتی که عملکرد طبیعی کلیه‌ها متوقف می‌شود، اسید اوریک و اورات در عضلات، مفاصل و احشاء تجمع می‌یابند و به بروز نقرس منجر می‌شوند. در ادامه عواملی که می‌توانند به ایجاد این آسیب کلیوی و نقرس در پرندگان منجر شوند، آورده شده است:
1. مصرف مقادیر بالای کلسیم و ویتامین D3 با مقادیر کم فسفر در غذا
2. وجود مقدار زیادی از بی‌کربنات سدیم در غذا
3. مصرف زیاد نمک (بیش از ۳ درصد) در غذا
4. مصرف مقادیر بالای پروتئین (بیش از ۳۰ درصد) در غذا
5. عدم تعادل آمینواسیدها در رژیم غذایی
6. کمبود آب در رژیم غذایی (کم‌آبی)
7. عفونت ویروسی (مانند نفریت پرندگان)
8. مصرف آنتی‌بیوتیک‌هایی مانند جنتامایسین
9. مسمومیت با مواد ضدعفونی‌کننده، سموم و آفت‌کش‌ها.
10. مسمومیت با فلزات سنگین.
درمان نقرس:
درمان نقرس در پرندگان به‌طور قابل توجهی وابسته به علت اساسی بیماری است. با این حال، نباید از درمان دهیدراتیسیون (کاهش آب) پرنده بیمار صرف‌نظر شود و باید اطمینان حاصل شود که آب لازم برای بدن پرنده، به میزان کافی تامین می‌شود. در بسیاری از مواقع، نقرس در پرندگان می‌تواند از طریق درمان دارویی و پشتیبانی بهبود یابد اما گاهی اوقات، ممکن است نیاز به جراحی وجود داشته باشد.
تغییرات مهم در رژیم غذایی، از جمله: کاهش مصرف پروتئین، کلسیم، ویتامین D3 و نمک، همراه با افزایش مصرف فسفر و آب نرم، برای درمان نقرس در پرندگان اهمیت دارند. تجزیه و تحلیل دقیق تغذیه نیز ضروری است تا اطمینان حاصل شود که پرنده مواد معدنی، پروتئین و ویتامین‌های لازم را دریافت می‌کند. مصرف مکمل‌های ویتامینی، از جمله ویتامین K، در برخی مواقع می‌تواند به عملکرد طبیعی کبد و کلیه و کنترل نقرس کمک کند.
بعضی از داروهای موثر مانند آلوپورینول ممکن است برای کاهش تولید اسید اوریک در پرنده تجویز شوند. پرندگان مبتلا به نقرس باید مداوم تحت درمان قرار گیرند و در صورت قطع درمان، این وضعیت ممکن است دوباره بهبود یابد.
