طوطی ملنگو، پرندهای بازیگوش و باهوش اهل هندوستان است که به خاطر زیبایی پرهای رنگارنگ و قدرت تقلید صداها شناخته می‌شود. این پرنده محبوبیت زیادی در بین علاقه‌مندان به پرندگان پیداکرده و بسیاری از افراد مایل به نگهداری از آن در خانه‌هایشان هستند. نگهداری از طوطی ملنگو، نیازمند ایجاد محیطی مفرح، رعایت تغذیه مناسب و انجام تمرینات روزانه می‌باشد. همچنین، این پرنده می‌تواند با آموزش مناسب، آهنگ‌ها و کلمات را یاد بگیرد و به‌این‌ترتیب توانایی تقلید صداهای مختلف را نشان دهد.
آشنایی با طوطی ملنگو:
طوطی ملنگو پرنده خانگی فوق‌العاده زیبایی است که محبوب بسیاری از افراد در سراسر جهان می‌باشد. این پرنده اصالتاً از هندوستان است و به نام "سان سخنگو" شهرت دارد و به دلیل توانایی در صحبت کردن، به‌آرامی در مناطق دیگر جهان ازجمله اروپا، گسترش‌یافته است. طوطی ملنگو همچنین بانام‌های مختلفی ازجمله: "طوطی کوچک اسکندر"، "پاراکیت گردن حلقه‌ای هندی"، "طوطی سبز"، "پاراکیت طوق صورتی" و "طوطی طوق صورتی" شناخته می‌شود. نام علمی این پرنده "Rose-ringed parakeet" است.
طوطی سبز، معرفی‌شده به‌عنوان ملنگو، در چندین گونه مختلف در قاره‌های آسیا و آفریقا وجود دارد. در گونه‌های آسیایی آن، می‌توان به ملنگو هندی و ملنگو بورآل اشاره کرد، درحالی‌که گونه‌های آفریقایی شامل: ملنگو آفریقایی و ملنگو آب سینیان می‌شوند. از میان این گونه‌ها، طوطی ملنگو هندی جذابیت و شهریت بیشتری دارد. درگذشته، طوطی ملنگو به خاطر توانایی تقلید صدای انسان‌ها و همچنین به‌عنوان موجوداتی مقدس برای خداباوران در برخی مناطق شناخته می‌شدند اما امروزه به‌عنوان پرندهای مزاحم برای کشاورزان به شمار می‌آیند زیرا به محصولات کشاورزی آسیب می‌زنند.
در ایران، طوطی ملنگو بیشتر در جزایر کیش و قشم وجود دارد و به‌صورت آزاد در این مناطق زندگی می‌کند. درگذشته، برخی از گونه‌های طوطی ملنگو نیز در شمال ایران زندگی می‌کردند اما با ساخت‌وسازهای زیاد در این مناطق، بسیاری از آن‌ها از بین رفتند. همچنین، در برخی از پارک‌های جنگلی و نواحی خوش آب‌وهوای شهرهای تهران و مشهد نیز می‌توان این پرندگان را مشاهده کرد.
مشخصات ظاهری طوطی ملنگو:
طوطی ملنگو از پرندگانی کوچک‌اندام محسوب می‌شود. اندازه متوسط این پرنده با در نظر گرفتن دم، حدود 40 سانتی‌متر تخمین زده می‌شود. طول بدن طوطی ملنگو با در نظر گرفتن بال‌هایش حدود ۱۵ الی ۱۷ سانتی‌متر است و وزن آن در حدود ۱۲۰ گرم می‌باشد. رنگ اصلی این پرنده معمولاً سبز مایل به‌لیمویی است اما به دلیل وجود جهش‌های ژنتیکی، این پرندگان ممکن است در رنگ‌های دیگری مانند: دارچینی، زرد، آبی، سفید و سبز نیز یافت شوند. گونه‌های آسیایی این پرندگان، منقاری بارنگ سرخ روشن و اندامی نسبتاً بزرگ دارند. به‌عبارت‌دیگر، منقار آن‌ها نسبت به گونه‌های آفریقایی بزرگ‌تر است. در مقابل، گونه‌های آفریقایی دارای منقار کوچک‌تر بارنگ سرخ تیره هستند و اندامی کشیده‌تر و دمی طویل‌تر دارند.
تعیین جنسیت طوطی ملنگو:
تشخیص جنسیت طوطی ملنگو پیش از رسیدن به بلوغ، به علت تشابه ظاهری میان جنسیت‌ها معمولاً دشوار است اما پس از رسیدن به سن بلوغ، تعیین جنسیت آن امکان‌پذیر است. طوطی ملنگو ماده، دارای چهره‌ای بدون لک می‌باشد و دور گردن او، حلقه یا طوقه‌ای ندارد. اگرچه برخی ماده‌ها ممکن است حلقه‌ای بسیار کمرنگ دور گردنشان داشته باشند. به‌عبارت‌دیگر، چراغ‌های جلب‌توجه مردانه در ظاهر ماده‌ها دیده نمی‌شود. از طرف دیگر، طوطی ملنگو نر دارای منقاری قرمزتر از ملنگو ماده است و لکه‌های سیاه در صورتش دارد.
این پرنده نر به‌طورمعمول دارای سه حلقه در گردن است. یک حلقه سیاه از پایین منقار تا پشت سر ادامه دارد و دو حلقه دیگر به رنگ‌های صورتی و آبی پس از سن سه سالگی ظاهر می‌شوند. ازنظر رفتاری، ملنگو ماده معمولاً مؤدب، متین و آرام‌تر از ملنگو نر است. هر دو جنس، پس از سن سه سالگی قادر به تولیدمثل می‌شوند. این پرندگان اگر با مراقبت و محبت مناسب نگهداری شوند، ممکن است بین۲۰ تا ۳۰ سال عمر کنند و حتی برخی از آن‌ها ممکن است به سن پنجاه سالگی نیز برسند. به همین دلیل، ممکن است دوست وفادار بسیار خوبی برای شما باشند.
خصوصیات اخلاقی طوطی ملنگو:
مقایسه طوطی ملنگو و شاه طوطی، ازنظر خصوصیات رفتاری و ظاهری بسیار مفید است. طوطی ملنگو و شاه طوطی، شباهت‌های ظاهری بسیاری دارند اما تفاوت‌های رفتاری آن‌ها، می‌تواند به شما در انتخاب پرنده مناسب برای نگهداری کمک کند. طوطی ملنگو اجتماعی‌تر، زرنگ‌تر، و بازیگوش‌تر از شاه طوطی است. او از شرایط پرسروصدا و محیط‌های شلوغ لذت می‌برد و بیشتر در جمع دیگر طوطی‌ها خوش می‌گذراند. از طرف دیگر، شاه طوطی معمولاً مؤدب‌تر و کمی خجالتی‌تر است و محیط‌های ساکت و آرام را ترجیح می‌دهد. این پرندگان قابلیت تقلید صدا را دارند اما طوطی ملنگو معمولاً توانایی بهتری در صحبت کردن دارد.
ازنظر آموزش پذیری، هر دو طوطی نسبت به طیف گسترده‌ای از دستورات و آموزه‌ها قابلیت یادگیری دارند اما باید در نظر داشت که طوطی‌ها عادت به جیغ کشیدن ناگهانی دارند و صدای جیغ شاه طوطی‌ها بسیار بلندتر و تیزتر است. اگر در آپارتمان زندگی می‌کنید، باید به این نکته دقت کنید. ازنظر ظاهری، شاه طوطی‌ها اندام درشت‌تری نسبت به طوطی ملنگو دارند و لکه‌های سرخ‌رنگی بر روی لبه بال‌هایشان دیده می‌شود. درنهایت، انتخاب بین این دو نوع طوطی باید با توجه به محیط زندگی، نیازها و توقعات شما صورت گیرد. هر دو آن‌ها می‌توانند ارتباط عمیق و دوستانه‌ای با صاحبشان برقرار کنند اما باید تفاوت‌های رفتاری و نیازهای آن‌ها را در نظر بگیرید.
اصول نگهداری از طوطی ملنگو:
طوطی ملنگو به‌عنوان پرندهای زیبا و بازیگوش با محبوبیت جهانی شناخته می‌شود. این پرنده با خاستگاه در هندوستان، توانایی تقلید صدا را دارد و به همین دلیل در سراسر جهان طرفداران زیادی دارد و افراد زیادی علاقه دارند که این پرنده را در خانه نگه‌دارند. طوطی ملنگو جثه‌ای کوچک دارد اما به دلیل داشتن دم بلند و روحیه فعال، برای او نیاز به قفس نسبتاً بزرگی می‌باشد تا بتواند به‌طور مناسب در آنجا بازی کند. فاصله میله‌های قفس نیز نباید به‌اندازه‌ای باشد که او بتواند از آن‌ها فرار کند. همچنین، مکان قرارگیری قفس نیز باید جایی باشد که او اعضای خانواده را ببیند و احساس تنهایی نکند. این پرنده برای حفظ سلامتی و رفاه، نیاز به حدود سه ساعت فعالیت خارج از قفس دارد.
بنابراین، باید برای او محیطی امن و مفرح فراهم کنید تا بتواند انرژی‌اش را تخلیه کرده و فعالیت کند. همچنین وقتی‌که با او هستید، با او تعامل داشته باشید و به او کلمات جدیدی بیاموزید تا ارتباط بهتری با او برقرار کنید. با توجه به نیازهای طوطی ملنگو به توجه و اهمیت، توصیه می‌شود که اگر وقت کافی برای مراقبت و توجه به او ندارید یا به‌تنهایی زندگی می‌کنید، از نگهداری این پرنده خودداری کنید. همچنین، باید به این نکته توجه داشته باشید که او دارای فکی قدرتمند است و باید مراقب اشیاء ارزشمند باشید تا آسیب نبینند. برای کنترل این عادت، می‌توانید اسباب‌بازی‌های مناسبی برای او فراهم کنید تا با جویدن و بازی کردن با آن‌ها سرگرم شود.
تربیت و آموزش طوطی ملنگو:
علاوه بر زیبایی و بانمکیِ طوطی ملنگو، یکی از چیزهایی که افراد را به نگهداری این پرنده جذب می‌کند، توانایی سخن گفتن آن است. این حیوان، استعداد بزرگی در تقلید صدا دارد و تقریباً از سنین ۸ ماهگی تا یک سالگی، پتانسیل بسیار خوبی برای یادگیری دارد. بنابراین، می‌توانید کلمات و جملات جذابی را به او بیاموزید. همچنین، این نکته را در نظر داشته باشید که اگر کلماتی را یاد بگیرد، آن‌ها را گاه‌و‌بیگاه تکرار خواهد کرد. بنابراین، از کلمات زیبا و مثبت برای آموزش استفاده کنید. آموزش ملنگو به سخن گفتن، نیاز به تمرین و تکرار دارد. بنابراین، روزانه چند کلمه را برای او تکرار کنید و زمانی که او آن‌ها را تقلید و بازگو می‌کند، بلافاصله تعدادی از پاداش‌های محبوبش را به او بدهید و با لحن ملایم او را تشویق کنید.
اینکه ذهن او میان تلاش درست و دریافت پاداش ارتباط برقرار کند، انگیزه او برای یادگیری را افزایش می‌دهد. برای دستی کردن طوطی ملنگو نیز روش‌هایی ساده و مؤثری وجود دارد که نیازمند صبر و شکیبایی است. هنگامی‌که این پرنده را برای اولین بار به خانه می‌آورید، به او اجازه دهید تا مدتی با محیط جدید آشنا شود، با آنجا خوش بگذراند و احساس امنیت کند. طوطی‌های ملنگو بسیار اجتماعی هستند و به‌سرعت با شما دوست خواهند شد. سپس می‌توانید تکه‌ای چوب را نزدیک پاهای او ببرید و با لحنی مهربان او را دعوت کنید تا به روی چوب بنشیند. این کار را چندین بار تکرار کنید. درنهایت، به‌جای چوب، انگشتتان را نزدیک پاهای او ببرید. اینکه اعتماد او به شما جلب شود و او این کار را انجام دهد، می‌تواند مدتی طول بکشد.
باید به یاد داشته باشید که حتی اگر طوطی شما دستی شود، بدون قلاده یا جلیقه خاص، بهتراست او را به بیرون نبرید زیرا احتمال گم‌شدن یا مواجهه با خطرات طبیعی وجود دارد. جلیقه پرواز برای طوطی‌های ملنگو ابزاری مفید است که به آن‌ها اجازه می‌دهد به‌راحتی در طبیعت پرواز کنند و نیاز به‌جا به‌جایی قفس نداشته باشند. با بردن طوطی به محیط طبیعت، تغییر در رفتار و حالت روحی او را متوجه خواهید شد. همچنین مهم است که طوطی با جلیقه احساس راحتی کند و فشاری به او وارد نشود تا قادر به جویدن آن نباشد.
رژیم غذایی طوطی ملنگو:
رژیم غذایی طوطی ملنگو باید متنوع باشد زیرا این حیوان در طبیعت به دانه‌ها، سبزی‌ها و میوه‌های متنوع دسترسی دارد. بنابراین، وقتی طوطی ملنگو را به‌عنوان حیوان خانگی نگه می‌دارید، باید توجه ویژه‌ای به رژیم غذایی او داشته باشید. معمولاً شرکت‌های غذایی، رژیم‌های خشک ویژه‌ای برای این نوع پرنده تولید می‌کنند اما تنها استفاده از این خوراک‌ها به‌تنهایی کافی نیست. می‌توانید میوه‌ها و سبزی‌هایی مانند: سیب، موز، ملون، انبه، پرتقال، انگور بی هسته، توت‌فرنگی، اسفناج، نخودفرنگی، کرفس، ذرت، کاهو، لوبیا و جوانه گیاهان را به طوطی ملنگو بدهید. همچنین، این پرندگان به غذاهای پخته مثل: برنج، غلات پخته، لوبیای پخته، مقدار بسیارکمی گوشت پخته (برای تأمین پروتئین) و ... نیز علاقه دارند اما باید در مصرف آن‌ها معتدل باشید.
گلبرگ و شهد گل‌ها نیز جزء غذاهای محبوب طوطی ملنگوها هستند. مهم‌ترین نکته این است که هرگز غذاهایی که برای انسان مناسب می‌باشد، به طوطی ملنگو ندهید. برخی مواد مانند: روغن، ادویه‌جات، نمک، الکل، شکلات، آووکادو و اغذیه دارای مواد نگه‌دارنده برای این پرندگان مناسب نیستند و ممکن است به او آسیب برسانند. بنابراین، باید در این خصوص دقت کنید. ظرف‌های غذا و آب طوطی ملنگو هرروز باید تمیز شوند و بعد از شستشو، مجدداً در قفس قرار داده شوند. این کار باعث کاهش خطر بروز بیماری‌های عفونی و باکتریایی در این حیوان می‌شود.
بیماری‌های طوطی ملنگو:
طوطی ملنگو، به‌طور عمومی پرندهای سالم و قدرتمندی است اما همانند سایر حیوانات، احتمال ابتلا به بیماری‌ها وجود دارد. در ادامه به توضیح برخی از رایج‌ترین بیماری‌های طوطی ملنگو، علائم آن‌ها و راه‌های درمان می‌پردازیم:
پپسیتاکوز (ذات‌الریه عفونی):
پپسیتاکوز، بیماری عفونی است که توسط میکرب کلامید یا پسیتاسی ایجاد می‌شود و ریه‌های حیوان را درگیر می‌کند. این بیماری قابل‌انتقال به انسان نیز می‌باشد و ممکن است به مدت یک الی سه هفته نهفته بماند. پپسیتاکوز هنگامی بروز می‌کند که پرنده در معرض باد سرد کولر، پنکه یا پنجره باشد. علائم این بیماری شامل: آبریزش چشم، کاهش ملموس اشتها، خواب‌آلودگی بیش‌ازحد، صدای خس‌خس سینه و گرفتگی بینی پرنده می‌شود. برای درمان پپسیتاکوز، می‌توان از کپسول‌های داکسی‌سایکلین بهره برد و آن را همراه با چند قطره مولتی‌ویتامین به آب طوطی اضافه کرد. باید این دارو را طبق توصیه دامپزشک تجویز کرد و تحت نظر او مصرف کرد. طی سه تا پنج روز، بهبود مشاهده می‌شود. ازاین‌رو، توصیه می‌شود به‌تنهایی و بدون مشورت با پزشک اقدام به درمان نکنید.
پولیوما ویروس:
پولیوما ویروس یکی از شایع‌ترین بیماری‌های طوطی‌ها، به‌ویژه طوطی‌های ملنگو است. انتقال این بیماری بسیار بالا بوده و معمولاً از طریق اشیایی مانند: پرها، گرد پرها، مدفوع و غذاهای آلوده منتقل می‌گردد. علائم این بیماری شامل: تورم شکمی، کاهش اشتها، کاهش وزن، اسهال، استفراغ، حمله‌های عصبی، تشنج، کاهش میزان مایعات مصرفی، افسردگی و لرزش عضلات می‌شوند. در صورت مشاهده هرکدام از این علائم، باید فوراً پرنده را نزد دامپزشک ببرید. این بیماری می‌تواند جبران‌ناپذیر باشد و منجر به مرگ حیوان شود.
پرکنی:
پرکنی ناشی از تنش‌های عصبی است و ممکن است نتیجه بی‌توجهی به حیوان، حسادت به حیوان دیگر، بلوغ یا تغییرات جنسی باشد. علائم پرکنی شامل کندن پرها توسط طوطی، معمولاً در ناحیه‌های مختلف از تنه وبال‌هایش می‌شوند. برای درمان این معضل، می‌توانید اسباب‌بازی‌های محبوب حیوان را در اختیار او قرار دهید و اجازه دهید بیرون از قفس بازی کند. همچنین، می‌توانید محیطی گرم و امن برای او فراهم‌سازید تا آرامش پیدا کند و برای اینکه پرهای او از حالت خشکی خارج شوند، اندکی به آن‌ها آب بپاشید. زمانی که طوطی ملنگو، توجه و محبت شمارا حس کند، به‌اندازه چشمگیری روند درمانی او سرعت خواهد یافت.
تب طوطی:
تب طوطی یکی از بیماری‌های شایع در طوطی‌های ملنگو است و معمولاً ناشی از باکتری کلامیدیا است. این بیماری می‌تواند به‌صورت واگیردار منتقل شود و علائمی ازجمله: التهاب و عفونت چشمی، اختلال در تنفس، بی‌حالی و تغییر در مدفوع طوطی‌ها را ایجاد کند. در صورت تشخیص تب طوطی، دامپزشک معمولاً آنتی بیوتیک‌هایی مانند: کلرامفنیکل یا تتراسایکلین تجویز می‌کند تا باکتری کلامیدیا را کنترل کرده و عفونت را درمان کند اما در برخی مواقع، اگر شدت بیماری زیاد باشد یا به عوامل دیگری نیز متصل شده باشد، ممکن است دامپزشک روش‌های درمانی دیگری را انتخاب کند.
مزایا و معایب نگهداری از طوطی ملنگو:
قبل از خرید طوطی ملنگو، مهم است مزایا و معایب نگهداری از این پرنده را در نظر بگیرید. این مزایا و معایب شامل نکات زیر می‌شوند:
مزایا:
1. دریافت عشق و محبت:
نگهداری از طوطی ملنگو می‌تواند منجر به ایجاد پیوند عاطفی میان شما و این حیوان شود. این پرنده مهربان و بازیگوش است و ارتباط نزدیکی با صاحبش برقرار می‌کند. عشق و محبتی که از طرف طوطی دریافت می‌کنید، می‌تواند احساس خوبی به شما دهد.
2. بهبود روابط اجتماعی:
نگهداری از طوطی ملنگو می‌تواند فرصتی برای برقراری ارتباط با افراد جدید فراهم کند. شما می‌توانید از طوطی به‌عنوان موضوع گفتگو با دیگران استفاده کنید و این می‌تواند به بهبود روابط اجتماعی شما کمک کند.
معایب:
1. سروصدا:
طوطی ملنگو پرسروصدا و بازیگوش است. این موضوع می‌تواند نارضایتی همسایگان و افرادی که در محیط شما حضور دارند را به دنبال داشته باشد زیرا سروصدای او ممکن است برخی از افراد را اذیت کند.
2. هزینه:
نگهداری از هر حیوان خانگی هزینه‌هایی را به همراه دارد. شما باید هزینه‌های مرتبط با غذا، محل زندگی، تجهیزات و درمان‌های پزشکی را در نظر بگیرید. هزینه‌های مرتبط با نگهداری از طوطی ملنگو ممکن است معمولی باشد اما باید در نظر گرفته شود.
قبل از خرید طوطی ملنگو، بهتر است به فروشگاه‌های معتبر و متخصص در نگهداری از پرندگان مراجعه کنید. همچنین، در خصوص مشخصات طوطی از فروشنده سؤال کنید تا اطلاعات کاملی در خصوص نژاد، سن، وضعیت سلامت و مهارت‌های تقلید صداها داشته باشید.
