اسفینکس (Sphynx) یکی از انواع گربهها میباشد اما به خاطر ویژگیهای خاصش، معمولاً از سایر گربهها متمایز است. این گربهها بهصورت طبیعی بیمو هستند و این ویژگی آنها را از بقیه گربهها متمایز میکند. شکل بدون موی اسفینکس ناشی از جهشهای ژنتیکی است و به دلیل این ویژگی ظاهری، برخی افراد ممکن است ابتدا ناراحت شوند یا تعجب کنند.
اگرچه اسفینکسها ظاهری غیرمعمول دارند اما اغلب بهعنوان گربههایی مهربان و حساس شناخته میشوند. این گربهها اغلب دوستداشتنی و مهربان هستند و با انسانها و حتی سایر حیوانات خوب رفتار میکنند. در هفتههای اول تولد، این گربهها به دلیل عدم وجود مو، حساسیت به سرما و عفونتهای تنفسی را تجربه میکنند. ازاینرو پرورشدهندگان معتبر، این گربهها را تا پیش از 12 هفتگی واگذار نمیکنند تا از نگهداری و پرورش مناسب آنها در این دوره مهم اطمینان حاصل کنند.
سلامتی گربه اسفینکس:
گربههای اسفینکس دمی شلاق مانند دارند که از بدن تا نوک دم بهتدریج نازک میشود. این دم ممکن است در انتها موهای کمی داشته باشد و مشابه دم شیر باشد. بدن این گربهها کاملاً عضلانی و بدون مو است و این ویژگیها آنها را از بسیاری از گربههای دیگر متمایز میکند. این ویژگیها، جزء مشخصههای نژاد اسفینکس هستند و ظاهر جذابی به آنها میبخشد.
محبوبیت گربههای اسفینکس:
گربههای اسفینکس طی دهه 1960 میلادی در کانادا پرورش یافتند. اولین گربه این نژاد براثر جهش ژنتیکی به وجود آمد و پرورشدهندگان که از این گربه خوششان آمده بود، اقدام به تکثیر گربههای این نژاد کردند؛ تا جایی که امروزه گربههای اسفینکس در زمره محبوبترین و مشهورترین گربهها قرار دارند. بدن گربههای این نژاد تقریباً عاری از مو میباشد و هیچ موی ضخیم و بلندی ندارند و بهجایش، سطح پوست گربههای اسفینکس پوشیده از کرکهای بسیار نازکی است که در برخی مناطق بدن کمتر و در مناطق دیگر بیشتر مشاهده میشوند.
برخی از گربههای اسفینکس ممکن است که سبیل کوتاه یا کاملی داشته باشند اما برخی دیگر، فاقد سبیل هستند. این گربهها در رنگهای صورتی، قهوهای یا لکهدار وجود دارند و الگوهای رایج در آنها، لکهدار، راهراه یا نقطهدار میباشد. گربههای اسفینکس به دلیل اینکه مویی در بدنشان ندارند، بهراحتی حرارت بدنشان را از دست میدهند و به همین دلیل، عاشق جاهای گرم و نوازش شدن هستند. اسفینکسها برخلاف سایر گربهها، رفتاری مشابه با سگها دارند زیرا برای استقبال از صاحبشان تا دم در خانه میآیند و رفتار صمیمانهای با غریبهها دارند.
تاریخچه گربه اسفینکس (گربه ابوالهول):
در حال حاضر گربههای بیموی زیادی در سراسر جهان وجود دارند اما اولین گربه اسفینکس، سال 1966 در کشور کانادا چشم به جهان گشود. این بچهگربه بیمو که پرون نام داشت، در شهر تورنتو و از مادری با نژاد دمکوتاه به نام الیزابت متولد شد. سپس از حاصل جفتگیری این بچهگربه با مادرش، چند گربه بدون موی دیگر به دنیا آمدند که نژاد اسفینکس از همین بچهگربهها به وجود آمد و آنها، زمینه را برای تولد سایر گربههای بیمو فراهم کردند. گربههای اسفینکس در دهه 70 میلادی به ایالت مینه سوتا آمریکا راه یافتند و پسازآن در تگزاس و آرکانزاس نیز گسترش یافتند. البته سایر گربههای بدون مو ممکن است که دقیقاً دارای مشخصات نژاد اسفینکس نباشند. بهعنوانمثال: نژاد گربه جدید دان اسفینکس، ریشه در روسیه دارد و دارای ویژگیهای خاص خویش است.
ویژگیهای ظاهری اسفینکس:
گربههای اسفینکس ویژگیهای ظاهری منحصربهفردی دارند. سر این گربهها به شکل مثلثی با استخوان گونه برجسته و چشمانی بزرگ و چشمگیر است. گوشهای گربههای این نژاد بسیار بزرگ و بدون مو هستند، بااینحال، ممکن است کمی کرک نرم در پایین گوش آنها دیده شود. بدن این گربهها دارای عضلات قدرتمند، گردنی تیره و طول متوسط میباشد. سینه آنها فراخ و شکمشان گرد است . پد کف پاهای اسفینکسها نسبت به گربههای دیگر ضخیمتر میباشد و دم این گربهها شبیه به شلاق است، باضخامتی که از نوک بهتدریج کم میشود و ممکن است نوک دمشان موهای بلندی داشته باشد. ویژگی منحصربهفرد دیگر این گربهها، عدم وجود موهای پوستی است. به دلیل عدم وجود مو، چربی طبیعی پوست گربهها توسط موها جذب نمیشود و بر روی پوست میماند. به همین دلیل لازم است گربههای اسفینکس را بهطور منظم حمام کنید تا پوست آنها تمیز بماند.
رفتار اسفینکسها:
گربههای اسفینکس بهعنوان نژادی برونگرا شناخته میشوند. آنها دارای سطح بالایی از انرژی هستند و بهطورکلی باهوش و کنجکاو میباشند. این گربهها به صاحبانشان محبت زیادی دارند و اغلب وفادارانه با آنها ارتباط برقرار میکنند. از جالبترین ویژگیهای این گربهها این است که رفتارشان بهشدت به شکل حیوانات برونگرا و صمیمی است. آنها تا دم در خانه میآیند و با مهمانها رفتاری صمیمی دارند. این ویژگیها باعث میشود که گربههای اسفینکس بهعنوان حیوانات خانگی وفادار و دوستداشتنی شناخته شوند.
مراقبت از پوست گربههای اسفینکس:
گربههای اسفینکس به علت عدم وجود موهای پوستی، نیاز به مراقبت ویژه دارند. برای نگهداری از پوست آنها، حمام منظم ضروری است. حدود هر هفته یکبار حمام برای این گربهها توصیه میشود و این عمل نباید بیشتر از دو هفته یکبار انجام گردد و در این حمام، باید به تمیز کردن پوست گربه پرداخته شود. همچنین باید دقت داشته باشید که گربه اسفینکس بههیچوجه در معرض آفتاب مستقیم قرار نگیرد. این گربهها حساسیت بسیار زیادی به نور آفتاب دارند و ممکن است دچار سوختگی پوستی شوند. موضوعی که در درازمدت، میتواند باعث افزایش خطر ابتلا به سرطان پوست در این گربهها شود. برای صاحبانی که در مناطق سردسیر زندگی میکنند، توصیه میشود که در فصل زمستان برای گربههای اسفینکس لباسهای مناسب حفظ حرارت بدن تهیه کنند. این لباسها به گربههای اسفینکس در حفظ حرارت و راحتی در فصل سرما کمک میکنند.
مراقبت از گوش اسفینکسها:
همانطور که اشاره شد، گربههای اسفینکس دارای گوشهایی بدون مو هستند که نیاز به مراقبت خاصی دارند زیرا درون گوشهای آنها مویی وجود ندارد تا جلوی ورود آلودگی به گوش را بگیرد، نگهداری و نظافت گوشهای این گربهها بسیار مهم است. شما باید گوشهای گربه اسفینکس را بهطور منظم و با دقت تمیز کنید تا جلوی تجمع خاک، چربی پوست و موم در گوشها را بگیرید. بااینحال، توجه داشته باشید که نظافت گوشها باید بهدقت انجام شود و فقط بخشهایی از گوش که دیده میشوند، تمیز شوند. برای نظافت گوشهای اسفینکس، میتوانید از پنبه نمکی نرم یا دستمالهای نرم و مرطوب استفاده کنید. اگر گربه شما علائمی از عفونت گوش، تورم، قرمزی، بوی نامطبوع یا ناراحتی در خصوص گوش داشته باشد، برای راهنمایی بهتر به دامپزشک مراجعه کنید تا علت مشکل مشخص شده و درمان مناسب انجام شود.
مراقبت از ناخن گربه اسفینکس:
ناخنهای گربه اسفینکس، نیاز به نظافت منظم دارند. به علت عدم وجود موی پوستی، چربی پوست و خُردههای آن ممکن است زیر ناخنهای اسفینکسها جمع شوند. برای نظافت ناخنها، میتوانید از تیغ یا قیچیهای ناخن مناسب استفاده کنید تا با دقت ویژهای ناخنها را کوتاه نمایید. اگر بهتازگی به نظافت ناخنها عادت کردهاید، بهتر است از کمک دامپزشک یا مربی حیوانات حرفهای بهره ببرید تا به شما نحوه صحیح کوتاه کردن ناخنها را آموزش دهند. این کار به اطمینان از نظافت صحیح و بدون نقص ناخنها کمک میکند و از ایجاد ناراحتی برای گربه اسفینکس شما در هنگام کوتاه کردن ناخنها، جلوگیری مینماید.
نکاتی کلیدی برای حفظ سلامت گربههای اسفینکس:
نداشتن مو، میتواند مشکلات مختلفی برای سلامت گربههای اسفینکس ایجاد کند. در هفتههای اول تولد، عدم وجود مو میتواند باعث حساسیت به سرما و عفونتهای تنفسی در این گربهها شود. ازاینرو، پرورشدهندگان معتبر هرگز این گربهها را تا قبل از ۱۲ هفتگی واگذار نمیکنند زیرا بچهگربههای اسفینکس در این سنین بسیار آسیبپذیر هستند. همچنین عدم وجود مو، میتواند گربههای این نژاد را بهراحتی در معرض سرطان پوست قرار دهد؛ بهویژه اگر در معرض مستقیم نور آفتاب قرار بگیرند. بنابراین، توصیه میشود که گربههای اسفینکس را از تابش مستقیم آفتاب حفظ کرده و در مکانهای خنک نگهدارید. بیماریهای قلبی همچون دیسپلازی دریچه میترال نیز از مشکلات رایج در این گربهها است. تحقیقات نشان دادهاند که تعداد قابلتوجهی از گربههای اسفینکس، ممکن است قلبی غیرطبیعی داشته باشند. بنابراین، پرورشدهندگان و صاحبان باید به سلامت قلب گربههای اسفینکس توجه داشته و در صورت نیاز از مشاورههای پزشکی دامپزشک استفاده نمایند.