آیا تابه‌حال چیزی درباره کم‌خونی گربه‌ها شنیده‌اید؟! آیا می‌دانستید که گربه‌ها نیز همانند انسان‌ها ممکن است دچار کم‌خونی شوند؟! بله، این حیوانات دوست‌داشتنی و زیبا نسبتاً کمتر دچار کم‌خونی می‌شوند.
اگر بخواهیم تعریف ساده‌ای از کم‌خونی داشته باشیم باید بگوییم، وقتی تعداد گلبول‌های قرمز یا هموگلوبین یا هردوی آن‌ها در خون کمتر از حد معمول باشد، کم‌خونی در بدن ایجاد می‌شود. کم‌خونی بیماری نیست بلکه عامل ایجاد سایر بیماری‌ها در گربه‌ها است و می‌تواند منجر به بروز این بیماری‌ها شود. در این مقاله قصد داریم به شایع‌ترین علائم کم‌خونی در گربه‌ها و روش‌ها درمان آن بپردازیم. لطفاً با ما همراه باشید:
شایع‌ترین علائم کم خونی گربه:
• تغییر رنگ لثه گربه‌ها و متمایل شدن به صورتی کم‌رنگ و سفید
• زرد شدن پوست یا لثه گربه
• افزایش سرعت تنفس و ضربان قلب
• بی‌حالی و کمبود انرژی و درعین‌حال کاهش استقامت بدن
• از دست دادن اشتها و تب، در صورت وجود کم‌خونی ناشی از عفونت
• وجود خون در استفراغ و مدفوع سیاه در صورت کم‌خونی ناشی از خونریزی معده یا روده
• ادرار صورتی‌رنگ در گربه به دلیل خونریزی
• اسهال و استفراغ حاد ناشی از التهاب دستگاه گوارش
علائمی که به آن‌ها اشاره شد، می‌توانند بسیار مبهم و خفیف باشند و معمولاً هنگامی‌که کم‌خونی شدید نیست، این علائم به‌وضوح مشاهده نمی‌شوند اما اگر حیوان برای مدت طولانی این مشکل را داشته باشد، سعی می‌کند بدنش را با کم‌خونی تطبیق داده و علائم خاصی نشان نمی‌دهد. بنابراین آزمایش‌ها و چکاپ سالیانه گربه را باید به‌صورت منظم انجام دهید و مراجعه دوره‌ای به دامپزشک را فراموش نکنید. حیوانات خانگی شما باید به‌طور منظم نزد دامپزشک برده شوند تا پیش از بروز هر مشکلی، اقدامات لازم صورت پذیرد.
علل بروز کم خونی در گربه ها:
بروز کم‌خونی در گربه‌ها دلایل زیادی دارد که در ادامه مطلب، به مهم‌ترین دلایل ایجاد آن اشاره خواهیم کرد:
1. از دست دادن خون:
- تروما یا آسیب به رگ‌ها یا اعضای بدن، باعث بروز خونریزی داخلی یا خارجی می‌شود. کم‌خونی شدید گربه به میزانی که او بیش از یک‌سوم حجم خونش را به‌سرعت از دست بدهد، به‌طوری‌که منجر به شوک و حتی مرگ در حیوان شود. به‌عنوان‌مثال: ضربه یا آسیب بزرگ (برخورد با ماشین)، باعث از دست دادن خون زیادی در گربه‌ها می‌شود.
- آلودگی شدید گربه به انگل‌های مکنده‌ای مانند: کنه، کک یا کرم قلاب‌دار
- خونریزی داخلی مانند زخم معده
- تومورهای بدخیم یا خوش‌خیم دستگاه گوارش
- ابتلا به بیماری‌های جلوگیری کننده از لخته شدن خون
2. نابود شدن گلبول‌های قرمز خون:
• بیماری‌های خود ایمنی (بیماری خود ایمنی کم‌خونی همولیتیک که در میان گربه‌ها رایج است و باعث حمله اشتباه سیستم ایمنی بدن گربه به سلول‌های بدنش می‌شود.)
• سرطان خون
• کم‌خونی عفونی در گربه‌ها (نیش کک، کنه و شپش)
• مواد سمی برای گربه‌ها: (آسپرین و سایر داروهای رقیق‌کننده خون، برخی آنتی‌بیوتیک‌ها، گیاهان سمی، فلزات سنگین و حتی برخی غذاها)
3. عدم تولید گلبول‌های قرمز جدید:
• بیماری‌های مزمن کلیه، کبد و تیروئید
• مغز استخوان:
مغز استخوان گلبول‌های قرمز و سفید جدید تولید می‌کند. هر بیماری که بر مغز استخوان تأثیر بگذارد، می‌تواند توانایی ساخت گلبول‌های قرمز جدید و سالم را سرکوب کند و منجر به کم‌خونی و بیماری‌هایی مانند: سرطان، لوسمی و ویروس هرپس گربه شود.
• رژیم غذایی نامتعادل یا گرسنگی:
مهم‌ترین موادی که بدن گربه برای ساخت سلول‌های خونی نیاز دارد شامل: آهن، مس، ویتامین B12، ویتامین B6، ویتامین E، ریبوفلاوین و نیاسین است که باید در غذای گربه شما گنجانده شود.
• مواد شیمیایی یا سمی:
غذاهایی مانند: لوبیا، پیاز، سیر و گیاهانی مانند: بلوط و افرا قرمز برای بدن گربه بسیار مضر و سمی هستند.
4. مشکلات زمینه‌ای:
در برخی مواقع، علت کم‌خونی مشکلات زمینه‌ای یا ارثی است، در برخی از نژادها، گربه به دلیل عوامل ژنتیکی از کم‌خونی ارثی و مادرزادی رنج می‌برد، بروز کم‌خونی می‌تواند شدید یا خفیف باشد. این کم‌خونی گاهی می‌تواند برای مدت طولانی بدون ایجاد مشکل برای گربه ادامه داشته باشد و گاهی آن‌قدر شدید باشد که منجر به مرگ حیوان شود.
5. کمبود آهن در تغذیه:
یکی از موادی که می‌توان از طریق رژیم غذایی آن را تأمین کرد، آهن است. آهن به عملکرد صحیح سیستم بدن حیوانات و تشکیل خون‌سازی کمک می‌کند. اگر بدن، آهن لازم را از طریق تغذیه دریافت نکند، ممکن است کم‌خونی ناشی از فقر آهن در گربه‌ها ظاهر شود. کم‌خونی فقر آهن در گربه‌ها شایع نیست مگر این‌که حیوان دچار خونریزی شدید یا سوءتغذیه باشد. این کم‌خونی در بچه‌گربه‌ها با افزایش سن و تغییر رژیم غذایی بهبود می‌یابد.
انواع کم خونی در گربه:
به‌طورکلی در بدن گربه‌ها دو نوع کم‌خونی پیش می‌آید که در ادامه آن‌ها را بررسی خواهیم کرد:
1. کم‌خونی جبران‌پذیر:
این نوع کم‌خونی پس از کاهش تعداد گلبول‌های قرمز ایجاد می‌شود که با بروز آن، سلول‌های مغز استخوان با افزایش فعالیت و تولید گلبول‌های قرمز بیشتر این کم‌خونی را جبران می‌کنند. این نوع کم‌خونی معمولاً در بچه‌گربه‌ها رخ می‌دهد.
2. کم‌خونی جبران‌ناپذیر:
این نوع کم‌خونی زمانی رخ می‌دهد که مغز استخوان نتواند گلبول‌های قرمز تولید کند. درواقع مغز استخوان منبع تولید گلبول‌های قرمز است و مشکلات مغز استخوان باعث این مشکل می‌شود، در این صورت اهدای خون از منابع خارجی مهم است.
تشخیص کم خونی در گربه‌ها:
برای تشخیص کم‌خونی در گربه‌ها، ابتدا باید حجم سلول‌های بسته‌شده یا PCV تعیین گردد. این آزمایش شامل قرار دادن نمونه کوچکی از خون در سانتریفیوژ است که برای تعیین میزان درصد گلبول قرمز در کل خون استفاده می‌شود. این آزمایش می‌تواند ناهنجاری‌های پلاکت‌ها، گلبول‌های سفید و سایر گروه‌های خونی مانند آسیب اندام‌ها یا عفونت‌هایی مانند بیماری کلیوی را تشخیص دهد. آزمایش‌های دیگری مانند: رادیوگرافی و سونوگرافی نیز به توصیه دامپزشک برای تعیین علل خونریزی در گربه‌ها توصیه می‌شوند.
درمان کم خونی در گربه‌ها:
برای درمان کم‌خونی گربه، ابتدا باید بیماری اصلی که باعث کم‌خونی شده است را شناسایی و درمان کرد. به‌عنوان‌مثال: اگر دامپزشک به انگل‌کش‌ها نیاز داشته باشد یا مجبور باشد به جراحی بپردازد، اقدامات زیر اولویت خواهند داشت:
• درصورتی‌که بیماری ناشی از اختلالات خود ایمنی باشد، داروهای استروئیدی یا سایر داروهای مهارکننده سیستم ایمنی ممکن است استفاده شوند.
• برای درمان کم‌خونی گربه، استفاده از داروها و تغذیه مناسب از اهمیت بسزایی برخوردار است. برخی شرکت‌ها حتی برای گربه‌های مبتلا به نارسایی کلیه، غذاهایی تولید می‌کنند که به بهبود وضعیت کلیه‌ها کمک می‌کنند.
• جالب است بدانید که غذاهای خاصی توسط برخی شرکت‌ها برای گربه‌ها تولید می‌شوند که می‌تواند با کمترین فشار ممکن به بهبود عملکرد کلیه‌ها کمک کند.
• اگر کم‌خونی به حدی شدید باشد که تهدیدی برای زندگی گربه باشد، انتقال خون به‌عنوان اقدامی فوری ممکن است لازم باشد. پس از انجام این اقدام، دامپزشک باید موضوع را کاملاً تحلیل کرده و راهکارهای مناسب را پیشنهاد دهد.
کم‌خونی شدید:
در شرایطی که کمبود خون به حدی شدید باشد که باعث تهدید زندگی حیوان شود، دامپزشک ممکن است اقدام به جبران کمبود خون با استفاده از انتقال خون کند. این اقدام فوری و مهم می‌تواند به حفظ زندگی گربه کمک کند. پس از انجام این اقدام، دامپزشک باید مسئله را به‌دقت بررسی کرده و برنامه درمانی مناسب برای کنترل و بهبود وضعیت گربه را اجرا کند.
کم‌خونی خفیف:
برای جبران کمبود خون در شرایط فوری، ممکن است از محلول‌های کلوئیدی استفاده شود. این محلول‌ها حاوی موادی مانند: استارچ یا ژلاتین هستند که به حفظ حجم خون و تعادل فشار خون می‌نمایند. استفاده از مایعات درمانی تحت نظر دامپزشک ممکن است جزء راهکارهایی باشد که در شرایط اورژانسی استفاده می‌گردد. این اقدامات اغلب به‌منظور تضمین و پشتیبانی از عملکرد قلب و حفظ فشارخون صورت می‌گیرند. همواره توصیه می‌شود که در مواقع اضطراری و درمانی، تصمیمات و اقدامات مشابه با راهنمایی و نظارت دامپزشک انجام شوند تا از سلامت حیوان محبوبتان بهره حداکثری ببرید.
نحوه جلوگیری از کم‌خونی گربه:
حفظ سلامت گربه در مقابل کم‌خونی، توسط پیشگیری از آلودگی‌ها، کنترل کک و انگل‌ها، مراقبت دوره‌ای از پوست، معاینات دامپزشکی منظم، ارائه غذای مناسب، فراهم کردن فعالیت‌های ورزشی و مشاوره با دامپزشک انجام می‌شود. این تدابیر باعث بهبود کیفیت زندگی گربه و جلوگیری از بروز مشکلات جدی می‌شوند.
غذای خون ساز برای گربه:
درمان کم‌خونی گربه نیازمند شناسایی دقیق علت این وضعیت است. تغذیه نقش مهمی در سلامت و عملکرد حیوانات دارد و در خصوص کم‌خونی گربه نیز تأثیرگذار است. برای درمان کم‌خونی گربه، ابتدا باید دلیل اصلی را تشخیص داد و سپس به درمان مناسب پرداخت. از دیدگاه تغذیه، مصرف غذاهای حاوی ویتامین‌ها، پروتئین، و آهن می‌تواند در درمان کم‌خونی مؤثر باشد. برخی شرکت‌ها غذاهای خاصی برای گربه‌های مبتلابه کم‌خونی کلیوی تولید می‌کنند که این غذاها به بهبود عملکرد کلیه‌ها کمک می‌کنند. پروتئین‌های حیوانی مانند: جگر و سبزی‌های تازه در کنار ویتامین‌ها و آهن غنی، می‌توانند به‌عنوان بخشی از رژیم غذایی برای گربه مبتلا به کم‌خونی استفاده شوند. همچنین، انتخاب غذاها و مواد غذایی باید با توصیه دامپزشک انجام شود تا بهترین نتایج درمانی حاصل شود.
وظایف خون در بدن:
• انتقال مواد غذایی به اندام‌ها
• انتقال اکسیژن
• عملکرد صحیح اندام‌ها
روش‌های درمان سریع کم خونی گربه:
اگر گربه‌تان به کمبود خون مبتلا شده باشد، ایجاد تشخیص دقیق از نوع و شدت کمبود خون به عهده‌ی دامپزشک است. درصورتی‌که به راهکاری سریع جهت کنترل این وضعیت نیاز دارید، می‌توانید از روش‌های زیر استفاده کنید:
1. تغذیه مناسب:
اطمینان حاصل کنید که گربه شما از رژیم غذایی متعادل و حاوی مواد غذایی لازم بهره‌مند می‌شود. مصرف غذاهایی که حاوی آهن، ویتامین‌های B و C، آهن و اسیدفولیک هستند، می‌تواند مفید باشد.
2. استفاده از مکمل‌های ویتامینی:
با مشورت دامپزشک، ممکن است نیاز باشد از مکمل‌های ویتامینی یا معدنی برای تأمین نیازهای گربه از مواد مغذی استفاده کنید. این مکمل‌ها را می‌توانید از فروشگاه‌های حیوانات خانگی خریداری کنید.
3. ادامه درمان:
درصورتی‌که گربه شما علائم شدیدی از کمبود خون داشته باشد، بهتر است بلافاصله به دامپزشک مراجعه کنید. او می‌تواند علت این وضعیت را تشخیص داده و درمان مناسب را تجویز کند.
4. تزریق خون:
اگر کمبود خون به حدی شدید باشد که نیاز به انتقال خون باشد، گروه خونی سازگار با گربه را قبل از تزریق خون بررسی کنید.
5. مشاوره با دامپزشک:
قبل از هر اقدامی، مشاوره با دامپزشک گربه را در نظر بگیرید. همچنین، در صورت بروز نقصان در وضعیت گربه یا عدم بهبود با درمان معمولی، تعیین علت دقیق کمبود خون و درمان متناسب تحت نظر دامپزشک ضروری است.
مکمل آهن برای گربه:
فقر آهن یکی از عوامل مهم در کم‌خونی گربه‌ها است. حیواناتی که دچار فقر آهن هستند، قادر به بهره‌مندی از آهن موجود در مواد غذایی نیستند. در این شرایط، استفاده از مکمل‌های آهن می‌تواند به گربه کمک کند تا آهن لازم را تأمین کند. این مکمل‌ها به‌صورت خوراکی تهیه می‌شوند و در مواقع شدید، ممکن است از طریق تزریق نیز مصرف شوند. گربه‌های بالغ به حدود 1.3 میلی‌گرم آهن در روز نیاز دارند. تجویز مکمل‌های آهن با محتوای ید به مدت یک تا دو ماه ممکن است لازم باشد تا فقر آهن به‌طور کامل درمان شود. همچنین، توصیه می‌شود هرگونه تغییر در رژیم غذایی و مصرف مکمل‌ها تحت نظر و توصیه دامپزشک انجام شود تا بهترین نتیجه حاصل شود.
درمان کم خونی بچه گربه:
کم‌خونی در گربه‌ها ممکن است نتیجه سیستم ایمنی در حال رشد و اندازه کوچک بدن آن‌ها باشد که ممکن است این نوع کم‌خونی را از شدت بالاتری برخوردار سازد. این موضوع ممکن است به دلایل متنوعی باشد اما عمدتاً آلودگی به کک به‌عنوان یکی از شایع‌ترین دلایل برشمرده می‌شود. بچه‌گربه‌ها ممکن است با قرار گرفتن در مکان‌های آلوده به این بیماری مبتلا شوند و در این حالت، تجویز داروهای ضد انگلی می‌تواند درمان مؤثری ارائه دهد. اگر سطح گلبول‌های خون به دلیل کک به‌طور قابل‌توجهی کاهش یابد، احتمالاً نیاز به تزریق خون وجود دارد.
کم‌خونی ناشی از بیماری‌های کلیوی نیز ممکن است با تغییر در رژیم غذایی و تقویت دستگاه گوارش، به درمان بیماری نهفته کمک کند. کم‌خونی ناشی از فقر آهن در بچه‌گربه‌ها رایج‌تر است و حدود 50 درصد از بچه‌گربه‌های بین 5 تا 10 هفته‌ای، تجربه کم‌خونی فقر آهن را دارند. در این مواقع، معمولاً ویتامین‌های آهن تجویزشده و تغذیه گربه به رژیم غذایی غنی از آهن تغییر می‌یابد. این نوع کم‌خونی با رشد گربه و مصرف غذاهای جامد کاهش می‌یابد، بنابراین با بزرگ‌تر شدن گربه، این مشکل به‌طورمعمول در سنین بالاتر کاهش پیدا می‌کند و در اغلب مواقع در سنین بالا نادر است.
سخن آخر:
در پایان این مقاله، تأکید می‌شود که در صورت مشاهده هرکدام از علائم کم‌خونی در گربه، به‌سرعت اقدام به درمان کنید تا از پیشروی این بیماری جلوگیری شود و شما بتوانید شاهد سلامت کامل گربه‌تان باشید. اگر این مطالب برای شما مفید بوده و ارزشمند به نظر آمده است، از اشتراک‌گذاری این محتوا برای حفظ سلامت گربه‌های دوست‌داشتنی استفاده کنید. بهترین اقدام برای پیشگیری از کم‌خونی در گربه‌ها، پیشگیری از آلودگی آن‌ها به انگل‌ها و کک‌ها است. کنترل شپش در گربه‌ها امری بسیار حیاتی است.
همچنین، مراقبت مداوم و معاینه دقیق حیوان خانگی نیز از اهمیت بسیاری برخوردار است. این اقدامات می‌توانند به‌شدت از وقوع کم‌خونی در گربه‌ها جلوگیری کنند. پیشگیری از درگیری گربه با انگل و کک از طریق استفاده از محافظت‌های ضد پارازیت، نظارت منظم بر پوست و پشم گربه و همچنین، انجام معاینات دوره‌ای توسط دامپزشک میسر است. اطمینان از سلامت پوست‌و‌موی گربه، به‌ویژه در مواقعی که به نظر می‌رسد حیوان به‌طور مستقیم در تماس با انگل یا کک قرارگرفته باشد، از اهمیت بالایی برخوردار است.
