یکی از اصول حیاتی در مراقبت از حیوانات خانگی، داشتن دانش عمومی در خصوص خطراتی است که ممکن است بر سلامت گربهها تأثیر بگذارد. انواع انگلها بهعنوان یکی از موارد جدی برای گربهها شناخته میشوند که میتوانند بر وضعیت سلامت آنها تأثیر منفی بگذارند.
ابتلا به انگلهای خارجی و داخلی میتواند مشکلاتی را برای شما و گربههای عزیزتان ایجاد کند، ازاینرو تشخیص سریع و درمان بهموقع این مسائل اهمیت دارد. ضمناً توجه داشته باشید که خطر انتقال کرمهای انگلی بین گربهها، انسانها و سایر حیوانات خانگی وجود دارد. برای بهدست آوردن اطلاعات بیشتر درباره انواع انگلهای گربه، در ادامه این مطلب، همراه ما باشید:
انگل چیست؟
انگل، ارگانیسمی است که درون یا روی بدن گربه زندگی میکند و از بدن او تغذیه میکند. بهطورکلی، انگلها به دو دسته اصلی انگلهای داخلی و خارجی تقسیم میشوند. این دو نوع انگل، در محیطهای زندگی مختلفی هستند. انگلهای داخلی در اندامهای داخلی گربه مثل: روده، معده، ریه و حتی قلب این حیوان زندگی میکنند، درحالیکه نوع خارجی آنها روی مو و پوست گربه یافت میشوند. تصور اینکه انگلها فقط درجاهای خاصی یافت میشوند، کاملاً اشتباه است. این ارگانیسمها تقریباً در همهجا حضور دارند و انتقال آنها به بدن گربه میتواند از طریق نیش پشه یا حتی خوردن حشرات منتقل شود. بنابراین، میتوان نتیجه گرفت که هیچ گربهای بهطور کامل از انگل مصون نیست.
انواع انگل های خارجی:
• کک:
ارگانیسمی خونخوار است که در موهای حیوانات زندگی میکند و از خون گربه تغذیه مینماید. تأثیرات منفی این حشره بر روی موی گربه شامل: خارش شدید، مشکلات پوستی و کمخونی است. اگر این حشره وارد بدن گربه شود، ممکن است در روده او تبدیل به کرم نواری شود و مشکلات بیشتری ایجاد کند.
• کنه:
این حشره کوچک که با چشم غیرمسلح نیز مشاهده میشود، شکلی شبیه به دانه عدس دارد. جالب است بدانید که کنهها از طریق تماس با گیاهان یا حیوانات آلوده به آنها به بدن گربه منتقل میشوند. عوارض کنهها شامل: تحریک پوست گربه، ریزش مو، خارش شدید و عدم آرامش گربه است. همچنین، وجود کنه ممکن است به بیماریهای خطرناکی مانند آلودگی سلولهای خونی برای گربه منجر شوند.
• کنه گوش:
یکی دیگر از انگلهای خارجه گربهها، کنههای گوش هستند و همانطور که از نامشان پیداست، این انگلها در گوش گربهها مستقر میشوند. این کنهها باعث حرکت سر گربه به سمتی خاص و خراشیدن گوش میشوند. همچنین، ممکن است باعث ترشحات قهوهای و پودری در لاله گوش شده و به عفونت باکتریایی منجر شود.
• جرب(مایت):
جربها حشرات بسیار ریز و میکروسکوپی هستند که به زیرپوست گربه حمله کرده و خارش و درد شدیدی در مناطقی از بدن گربه مانند: کشاله ران، زیردست، زیر دم و بین انگشتان ایجاد میکنند. جربها عمدتاً در محیطهای گرم و مرطوب یافت میشوند و برای جلوگیری از آلودگی به این انگلها، توصیه میشود هر بار که گربه را از منزل خارج میکنید، اقدامات بهداشتی را افزایش دهید.
انواع انگل های داخلی:
• کرم گرد (کرم حلقوی):
کرم گرد یا حلقوی، بهصورت مشترک به بچهگربهها و حتی انسانها حمله میکند. دراین حالت شکم گربهها بهشدت متورم شده و اشتهایشان کاهش مییابد. این انگل توانایی رشد را متوقف کرده و اغلب با علائمی مانند: اسهال و استفراغ همراه است. اگر تعداد این کرمهای گرد زیاد شود، میتواند به انسداد روده و حتی مرگ گربه منجر شود. این کرم از طریق مدفوع آلوده حیوانات، خوردن کک و گوشت خام آلوده، به بدن گربه نفوذ میکند. نشانههای آلودگی به این نوع از انگلهای داخلی، در مدفوع و استفراغ گربه بهوضوح قابلمشاهدهاند که شامل رشتههای کرمی رنگی شبیه رشتههای ماکارونی است. این کرمها خصوصاً اندامهای مهم بدن گربه مانند: ریه، کبد و روده را تحت تأثیر قرار میدهند.
• کرم نواری:
کرم نواری معمولاً از طریق شکار و خوردن موش و ککهای همراهش توسط گربه ایجاد میشود. این کرمها میتوانند در ناحیه مقعد گربه ایجاد خارش نمایند و با توجه به بندبند بودن شکل ظاهریشان، در مدفوع گربه بهوضوح قابلمشاهده هستند. نکته جالب اینکه کرمهای نواری، مشکلی برای انسانها ایجاد نمیکنند!
• کرم قلابدار:
کرم قلابدار از دسته کرمهای گرد و کوچک است و با قلابی که در قسمت انتهایی بدنش دارد، توانایی چسبیدن به هر سطحی را دارد. این کرمها در روده گربه زندگی میکنند و از خون این حیوان تغذیه میکنند. وجود این انگلهای داخلی مشکلاتی مانند: اسهال خونی و کمخونی را برای گربهها به همراه دارد که حتی گاهی ممکن است به مرگ آنها منجر شود.
• کرم قلب:
پشهها عامل انتقال کرم قلب هستند. این کرمها علائم خاصی ندارند و معمولاً باعث التهاب رگهای خونی در گربه میشوند و تنفس او را مشکل میکنند.
• ژیاردیا:
ژیاردیا انگلی تکسلولی ریز در روده است که بهراحتی در بین گربهها منتقل میشود. این انگل بدون نیاز به بدن حیوان، میتواند از طریق آب، غذا یا اشیاء آلوده منتقل شود. علائم آلودگی به ژیاردیا شامل: اسهال دورهای و موکوس سبز و بدبو هستند که با کاهش وزن گربه همراه میشود.
درمان بیماری های انگلی گربه:
درصورتیکه گربه شما علائم بیماری انگل را نشان دهد، اقدام به درمان فوری کنید. علائمی مانند: اسهال و استفراغ نیاز به توجه ویژه به سلامت حیوان دارد و بهتر است بلافاصله به دامپزشک مراجعه یا از طریق مشاوره آنلاین دامپزشکی مشورت بگیرید. حین استفاده از داروهای ضد انگل، ممکن است تعداد بالایی از این انگلها موجب انسداد روده شوند. در این حالت، استفاده از مواد پر فیبر یا روغنزیتون توصیه میشود تا از مشکلات گوارشی جلوگیری گردد.
ضد انگلهای گوارشی بهصورت قرص ارائه میشوند که میتوانید بهطور مستقیم به گربه داده یا در غذایش بیفزایید. همچنین، ضد انگلهای تزریقی نیز بهعنوان نوعی سم ارائه میشوند که دامپزشک با توجه به وزن حیوان، آن را تزریق میکند. همیشه توصیه میشود که استفاده از هرگونه دارو یا سم، تحت نظر و راهنمایی دامپزشک باشد تا بهسلامتی گربه ضربه نزند و احتمال اثرات جانبی کاهش یابد.
درمان کرم در مدفوع و استفراغ گربه:
گاهی اوقات همراه با علائم استفراغ و مدفوع، ممکن است رشتههای سفید در گربه مشاهده شود که نشانگر حضور کرمها در بدن حیوان است. این کرمها میتوانند برای گربه آزار و ناراحتی بیاورند و نیاز به درمان دارند. درمان کرم در مدفوع و استفراغ گربه، شامل: مراجعه به دامپزشک، آزمایش مدفوع برای تشخیص نوع کرم و تجویز داروهای ضد کرم خاص میشود. همچنین، برای پیشگیری از این مشکلات، باید از منابع آلوده به کرم و انگلها دوری نمایید. درمان کرمها در گربهها با استفاده از داروهای ضد کرم انجام میشود. نوع دقیق درمان ممکن است به تشخیص نوع کرمی که گربه دارد، بستگی داشته باشد.
برخی از داروها با خوردن تجویز میشوند، درحالیکه سایر داروها مانند قطرههای ضد کرمی گوشی، باید بهصورت خارجی استفاده شوند. اهمیت دارد که دقیقاً دستورات دارویی که توسط دامپزشک دادهشده است را رعایت کنید. همچنین، به منظور جلوگیری از عفونت مجدد، باید بهداشت محیط زندگی گربه را تقویت کنید. رعایت بهداشت شخصی، تمیز کردن و ضدعفونی کردن ظروف غذا و شستشوی منظم لوازم توالت گربه از فعالیتهایی است که میتوانید انجام دهید.
انگل گربه در انسان:
کرمهای گرد یا کرمهای حلقوی از طریق مسیرهای مختلفی ازجمله: خوردن مدفوع حیوانات آلوده، کک یا گوشت خام آلوده وارد بدن گربه میشوند. به همین دلیل، حفظ بهداشت گربه در جای خواب و محیط زندگی از اهمیت بسزایی برخوردار است. با خرید بیلچه خاک گربه و استفاده از آن، میتوانید بهراحتی مدفوع گربه را جمعآوری کرده و بدون ارتباط دست با مدفوع و خاکآلوده آن را دور بریزید. این کار به حفظ بهداشت گربه و جلوگیری از انتقال انگلها به انسانها کمک میکند.
درصورتیکه نکات بهداشتی حیوان خانگی رعایت نشود، این وضعیت ممکن است به انتقال انگلهای گربه منجر شود. کرمهای گرد میتوانند انسان را درگیر کنند و بر اعضای مختلف بدن ازجمله: چشمها، کبد، و حتی مغز اثر بگذارند. بنابراین، حفظ بهداشت شخصی و بهداشت حیوان خانگی از اهمیت بسیاری برخوردار است تا از انتقال این انگلها به انسانها جلوگیری شود.
قرص ضد انگل گربه:
استفاده از قرصهای ضد انگل برای حیوانات خانگی ازجمله گربهها، بسیار حیاتی است. این قرصها بهمنظور پیشگیری و درمان انگلهای مختلف در بدن حیوانات استفاده میشوند و روشهای تجویز و میزان مصرف آنها به عواملی مانند: سن حیوان و شرایط محیطی زندگی او بستگی دارد. بهعنوانمثال: برای بچهگربهها، توصیه میشود که تا سن ۳ ماهگی هر دو هفته یکبار و از سن ۳ تا ۶ ماهگی هرماه یکبار از قرص ضد انگل استفاده شود. برای گربههای بالغ نیز، حداقل دو بار در سال باید از قرصهای ضد انگل استفاده نمود. تجویز این قرصها باید توسط دامپزشک صورت گیرد زیرا نوع انگل و نیازهای حیوانات ممکن است متفاوت باشد. همچنین، دامپزشک میتواند بر اساس شرایط خاص حیوانات، راهنماییهای لازم برای حفظ بهداشت حیوانات خانگی شما را ارائه دهد.
علائم وجود انگل در گربه:
وقتی به موضوع انگلها در گربهها اشاره میشود، لازم است که دقت و توجه فراوانی به این موضوع گردد زیرا گونههای مختلفی از انگلها ممکن است در بدن گربهها حضورداشته باشند. حضور انگل در گربه ممکن است به نشانهها و علائم مختلفی منجر شود. اگر گربه شما رفتاری غیرعادی نشان داد و به وجود انگل در بدنش شک دارید، بهتر است به دامپزشک مراجعه کنید تا تشخیص دقیقی ارائه دهد. بهطورکلی، برخی از نشانههای رایج حضور انگل در گربهها عبارتاند از:
1. حساسیت و خارش شدید
2. تغییر الگوی خواب و استراحت گربه
3. تغییر رفتار تغذیه گربه مانند: افزایش یا کاهش اشتها و مشکلات گوارشی
4. اسهال مزمن یا خروجیهای غیرعادی
5. تغییر پوست و موی گربه ازجمله: ریزش مو و تشکیل زخمهای جلدی
6. مشکلات سیستم تنفسی
هرکدام از این نشانهها بهتنهایی نمیتوانند وجود انگل در گربه را نشان دهند، بنابراین در صورت شک و نگرانی، بهتر است به متخصص حیوانات مراجعه کنید.
اقدامات ضروری هنگام ابتلای گربه به بیماری انگلی:
در صورت تشخیص بیماری انگلی در گربه، ضرورت دارد تا سریعاً برای درمان آن اقدام کنید. ابتدا باید نوع انگل یا کرم مشخص شود. کرمهای رودهای و کرمهای نواری شایعترین بیماریهای انگلی در گربهها به شمار میآیند. اگر علائمی همچون اسهال و استفراغ در گربه مشاهده میکنید، بهتر است فوراً به دامپزشک مراجعه کنید. همانطور که گفته شد، برای درمان بیماریهای انگلی، از داروهای ضد انگل استفاده میشود که باعث خروج کرمهای مرده از طریق مدفوع میشوند.
داروهای ضد انگل تزریقی توسط دامپزشک به زیر پوست تزریق میشوند و نوع خوراکی آنها بهصورت قرص است که میتوانید آن را مستقیماً به گربه دهید یا در غذا و تشویقیهایش مخلوطکنید. لازم به ذکر است که درمان با داروهای ضد انگل به دوره بیماری مرتبط است و احتمال بازگشت انگل و ابتلای مجدد گربه به آن وجود دارد. بنابراین، پیشگیری و نظارت دقیق بر سلامت گربه نیز از اهمیت ویژهای برخوردار است.
توکسوپلاسموز در گربه ها:
توکسوپلاسموز بیماری انگلی عفونی میباشد که ممکن است در گربهها ظاهر شود. این بیماری ناشی از انگل توکسوپلاسما گوندی (Toxoplasma gondii) است و گربهها عمدتاً بهعنوان میزبان اصلی این انگل شناخته میشوند. توکسوپلاسموز بیماری مشترک بین انسان و حیوانات تلقی میشود انتقال آن به گربهها اغلب از طریق شکار و مصرف حیواناتی مثل موش که به این انگل مبتلا هستند، انجام میشود. همچنین، گوشت خام یا نیمهپخته نیز میتواند حاوی این انگل باشد، بنابراین توجه به تغذیه صحیح گربه اهمیت فراوانی دارد. علائم توکسوپلاسموز ممکن است شامل: خستگی، تب، اسهال و استفراغ، از دست دادن اشتها، سختی در بلع، حساسیت به لمس، دردهای عضلانی و مشکلات عصبی باشد.
این بیماری میتواند برای افرادی مانند بیماران مبتلابه HIV که سیستم ایمنی بدن ضعیفی دارند، مشکلات جدی ایجاد نماید. درمان توکسوپلاسموز با استفاده از آنتیبیوتیکها و مایعات درمانی صورت میگیرد. برای پیشگیری از انتقال بیماری، توصیه میشود گربهها را در خانه نگهدارید و از شکار کردن آنها جلوگیری نمایید. همچنین، فراموش نکنید که هنگام مصرف گوشت برای گربه آن را بهطور کامل بپزید تا از احتمال انتقال انگل جلوگیری شود. تماس با مدفوع گربههای مبتلا به این بیماری نیز میتواند منجر به انتقال این انگل شود. بنابراین رعایت بهداشت و ضدعفونی کردن وسایل گربه از اهمیت بالایی برخوردار است.