سگ در ایران باستان جایگاهی ویژه و مهمی داشته و به عنوان حیوانی وفادار، شجاع و مفید به زندگی انسان‌ها کمک بسزایی کرده است.
سگها موجودات دوست‌داشتنی و وفاداری هستند که از دیرباز در کنار انسان بودند و نقش‌های گوناگونی در زندگی او ایفا کرده‌اند. در ایران باستان نیز سگ جایگاهی ویژه و ارزشمند داشته و به‌عنوان یاری دیرینه، همواره در کنار انسان بوده است. نگاهی به تاریخ و فرهنگ ایران باستان، نشان‌دهنده ارتباط عمیق بین انسان و سگ است.
در این مطلب از پت مال 24 به بررسی تاریخچه باستانی و جایگاه سگ در ایران خواهیم پرداخت:
سگ در ایران باستان:
ایرانیان باستان از اولین مردمانی بودند که به حیوانات اهمیت و ارزش زیادی می‌دادند. آن‌ها در داستان‌ها و افسانه‌ها از حیوانات به‌عنوان نماد استفاده می‌کردند و در زندگی روزمره نیز نقش‌های مهمی به سگها می‌دادند. ایرانیان باستان سگ را یاری‌گر سروش و دشمن اهریمن می‌دانستند. آن‌ها معتقد بودند که سگ با پارس کردن، ارواح پلید، جادوگران و درد و رنج را در شب از زمین دور می‌کند و به سروش در یاری رساندن به انسان‌ها کمک می‌کند. سگ در ایران باستان و در دوره دین زرتشتی نیز جایگاهی ویژه‌ای داشته است. روایت‌های تاریخی نشان می‌دهند که ایرانیان باستان به سه نوع سگ (سگ خانگی، سگ شبانی و سگ شکاری) احترام و اهمیت ویژه‌ای می‌دادند.
جایگاه سگ در ادبیات و اساطیر باستانی ایران:
در شاهنامه فردوسی و سایر متون باستانی ایران، داستان‌ها و روایات متعددی از سگ‌های وفادار و شجاع نقل شده است. سگ‌هایی که جانشان را برای نجات صاحبانشان فدا می‌کردند، آن‌ها را در برابر دشمنان محافظت و در سفرهای پرمخاطره همراه‌شان بودند. سگ در آیین مهر و دین زرتشت، یاری وفادار و همدمی گرامی بوده است. در این دو آیین باستانی، سگ جایگاهی ویژه و ارزشمند داشته و از احترام و تقدس خاصی برخوردار بوده است. همچنین در نقش‌های برجسته‌ی باستانی، سگ‌هایی در کنار میترا یا الهه خورشید و عدالت دیده می‌شوند که نشان‌دهنده یاری این حیوانات در شکار و سایر امور است.
سگ در فرهنگ ایرانی:
در همه داستان‌ها و افسانه‌هایی که درباره سگ بیان شده، این حیوان مجموعه‌ای از نمادهای پیچیده اما شفابخش، وفادار و راهنما است که شکار و مرگ را به نمایش می‌گذارند و با لیس زدن، قدرت پاکیزه‌سازی‌اش را آشکار می‌سازد.
اسم سگ در شاهنامه:
موضوع سگ در تاریخ ایران و موضوع شاهنامه بسیار بحث برانگیز است. سگ با موجود اسطوره‌ای یا سیمرغ پرنده که به‌صورت طاووس با سر سگ و چنگال‌های شیر به تصویر کشیده می‌شود. همچنین در شاهنامه نیز از اسم سگ فراوان یاد شده است.
نقش سگ در زندگی روزمره مردم باستان:
همان‌طور که گفته شد در ایران باستان سگها حیواناتی ویژه بودند که نقش مهمی را در زندگی انسان‌ها داشتند اما نقش سگ در زندگی روزمره مردم این‌گونه بود که از این حیوان برای نگهبانی از خانه‌ها، گله‌ها و مزارع استفاده می‌کردند. همچنین سگها در شکار حیوانات وحشی به انسان‌ها کمک می‌کردند و البته برای چوپانی گوسفندان و بزها نیز استفاده می‌شدند.
تأثیر سگها بر فرهنگ ایران:
سگها در فرهنگ و هنر ایران باستان جایگاه ویژه‌ای داشتند. آن‌ها در نقش برجسته‌ها، مجسمه‌ها و نقاشی‌های باستانی به تصویر کشیده شده‌اند. همچنین در ادبیات فارسی نیز از سگها به عنوان نماد وفاداری، شجاعت و هوشیاری یاد شده است.
نژادهای سگ در ایران:
در دنیا انواع نژادهای مختلفی از سگها وجود دارند که از جمله معروف‌ترین آن‌ها نژاد: دوبرمن، ژرمن شپرد، هاسکی، روتوایلر و... را می‌توان نام برد. سگها از نظر فعالیت به سگ‌های نگهبان، سگ گله و سگ پلیس تقسیم‌بندی می‌شوند. در ایران نیز همانند سایر کشور‌ها، سگ‌های اصیل و قدرتمندی وجود دارند که به جهت ویژگی‌های منحصربه‌فردشان، افراد زیادی به خرید آن‌ها تمایل دارند. از سگ‌های معروف ایرانی می‌توان از سگ سرابی، سگ سنگسری، سگ قفقازی، سگ تازی و سگ قدرجونی نام برد که در میان آن‌ها بهترین نژاد، سگ سرابی است که به ماستیف ایرانی یا پرشین ماستیف معروف شده است.
جمع‌بندی:
سگها در ایران باستان حیواناتی مفید و دوست‌داشتنی بودند. آن‌ها نقش مهمی در زندگی روزمره انسان‌ها ایفا می‌کردند و در فرهنگ و هنر ایران باستان جایگاه ویژه‌ای داشتند. روایت‌های تاریخی نشان می‌دهند که ایرانیان باستان به سگ احترام و اهمیت ویژه‌ای می‌دادند.
بیشتر بخوانید ...
1. بهترین نژاد سگ های نگهبان
2. میزان طول عمر سگ ها
